Saturday, May 25, 2024

ANG TONGUE-CUT SPARROW

Matagal, matagal na ang nakalipas sa Japan may nakatirang isang matandang lalaki at ang kanyang asawa. ng matandang lalaki ay mabuti, mabait, at masipag, ngunit ang kanyang asawa ay talagang masungit, na sinisira ang kasiyahan sa kanilang tahanan dahil sa kanyang pagka-bungangera. Lagi siyang nagrereklamo tungkol sa kung ano-ano mula umaga hanggang gabi. Matagal nang hindi pinapansin ng matandang lalaki ang pagiging masungit ng kanyang asawa. Lumalabas siya halos buong araw para magtrabaho sa mga bukirin, at dahil wala siyang anak, para sa kanyang libangan pag-uwi, nag-aalaga siya ng isang masunuring maya. Mahal na mahal niya ang maliit na ibon na parang anak na rin niya ito.
Kapag umuuwi siya sa gabi matapos ang buong araw ng pagtatrabaho sa labas, tanging kaligayahan niya ay alagaan ang maya, kausapin ito, at turuan ng mga trick na mabilis namang natutunan ng ibon. Binubuksan ng matanda ang hawla ng ibon at pinalilipad ito sa loob ng silid, at naglalaro sila. Pagdating ng oras ng hapunan, laging nagtatabi ang matanda ng mga paborito mula sa kanyang pagkain para ipakain sa kanyang maliit na ibon. Isang araw, lumabas ang matanda upang magputol ng kahoy sa gubat, at ang matandang babae ay naiwan sa bahay upang maglaba ng damit. Noong nakaraang araw, gumawa siya ng gawgaw, at ngayon nang tiningnan niya ito, wala na; ang mangkok na pinuno niya kahapon ay ubos na. Habang nagtataka siya kung sino ang gumamit o nagnakaw ng gawgaw, dumapo ang alagang maya, at yumuko ang maliit na ulo ng ibon - isang trick na itinuro ng kanyang amo - at ang maganda at maliit na ibon ay nag-chirp at nagsabi: "Ako po ang kumuha ng gawgaw. Akala ko po ito ay pagkain na inilaan para sa akin sa mangkok na iyon, kaya kinain ko lahat. Kung ako po ay nagkamali, patawarin niyo po sana ako! Tweet, tweet, tweet!" Makikita niyo na ang maya ay isang tapat na ibon, at dapat sana’y pinatawad na siya agad ng matandang babae nang humingi ito ng paumanhin nang napakaganda. Ngunit hindi ganoon ang nangyari.
Ang matandang babae ay hindi kailanman nagustuhan ang maya, at madalas na nakikipagtalo sa kanyang asawa dahil sa pagpapanatili ng tinatawag niyang maruming ibon sa bahay, sinasabing ito ay nagdudulot lamang ng dagdag na trabaho para sa kanya. Ngayon, siya ay labis na natutuwa na may dahilan para magreklamo laban sa alaga. Pinagalitan at isinumpa pa niya ang kawawang ibon dahil sa masamang asal nito, at hindi pa nasiyahan sa paggamit ng mga masasakit at walang-pakialam na salita, sa isang buhos ng galit, hinuli niya ang maya—na sa lahat ng oras na ito ay pinaladlad ang mga pakpak at yumuko ang ulo sa harap ng matandang babae, upang ipakita kung gaano siya nagsisisi—at kinuha ang gunting at pinutol ang dila ng kawawang ibon. "Siguro kinuha mo ang gawgaw ko gamit ang dila mong yan! Ngayon makikita mo kung ano ang pakiramdam ng wala nito!" At sa mga kakila-kilabot na salitang ito, pinalayas niya ang ibon, hindi alintana kung ano ang mangyayari dito at walang kahit kaunting awa para sa pagdurusa nito, ganun siya kalupit!
Ang matandang babae, pagkatapos niyang itaboy ang maya, ay gumawa ng ilan mas maraming rice-paste, bumubulung-bulungan sa lahat ng oras sa problema, at pagkatapos pinahidan ang lahat ng kanyang damit, inilatag ang mga ito sa mga tabla upang matuyo sa araw, sa halip na plantsahin ito tulad ng ginagawa sa Inglatera.
Sa gabi, umuwi ang matandang lalaki. Tulad ng dati, sa kanyang pag-uwi, inaasahan niyang makikita niya ang kanyang alaga na lilipad at mag-chirp upang salubungin siya, ibinubuka ang mga balahibo upang ipakita ang kanyang kasiyahan, at sa wakas, dumarapo sa kanyang balikat. Ngunit ngayong gabi, labis na nadismaya ang matanda, dahil kahit anino ng kanyang mahal na maya ay wala. Pinabilis niya ang kanyang mga hakbang, mabilis na hinubad ang kanyang mga tsinelas na yari sa dayami, at pumanhik sa veranda. Wala pa rin ang maya. Sigurado siya ngayon na ang kanyang asawa, sa isa sa mga sumpong nito, ay ikinulong ang maya sa hawla nito. Kaya't tinawag niya ang kanyang asawa at sabik na nagtanong: "Nasaan si Suzume San (Miss Sparrow) ngayon?" Nagkukunwari ang matandang babae na hindi niya alam sa una, at sumagot:
"Ang maya mo? Sigurado akong hindi ko alam. Ngayon ko lang naalala, hindi ko siya nakita buong hapon. Hindi na ako magtataka kung ang walang utang na loob na ibon ay lumipad na palayo at iniwan ka matapos mo siyang alagaan!"
Ngunit sa wakas, nang hindi siya tinantanan ng matandang lalaki at paulit-ulit siyang tinanong, pinilit na alamin kung ano ang nangyari sa kanyang alaga, umamin na rin siya. Sinabi niya nang may pagkasuya kung paano kinain ng maya ang paste ng bigas na espesyal niyang ginawa para gawing gawgaw sa kanyang mga damit, at nang umamin ang maya sa kanyang nagawa, sa labis na galit ay kinuha niya ang gunting at pinutol ang dila ng ibon, at sa huli, pinalayas niya ang ibon at ipinagbawal na bumalik pa ito sa kanilang bahay. Pagkatapos, ipinakita ng matandang babae sa kanyang asawa ang dila ng maya, at sinabing: "Narito ang dila na pinutol ko! Napakasamang ibon, bakit kinain niya lahat ng gawgaw ko?"
"Paano ka naging ganun kalupit? Oh! paano ka naging ganun kalupit?" ang tanging nasabi ng matandang lalaki. Sobrang mabait siya para parusahan ang kanyang masungit na asawa, ngunit labis siyang nabagabag sa nangyari sa kanyang kawawang maya. "Napakalaking kamalasan para sa mahal kong si Suzume San na mawalan ng dila!" sinabi niya sa sarili. "Hindi na siya makakapag-chirp pa, at tiyak na ang sakit ng pagputol ng dila niya sa ganitong marahas na paraan ay nagdulot ng sakit sa kanya! Wala na bang magagawa?" Maraming luha ang pumatak mula sa matandang lalaki pagkatapos matulog ng kanyang masungit na asawa. Habang pinupunas niya ang mga luha gamit ang manggas ng kanyang damit na koton, isang maliwanag na ideya ang nagbigay sa kanya ng aliw: hahanapin niya ang maya kinabukasan. Matapos niyang maisip ito, nakatulog na rin siya sa wakas. Kinabukasan, maaga siyang bumangon, agad-agad nag-almusal, at nagsimula nang maglakbay sa mga burol at kagubatan, humihinto sa bawat kumpol ng kawayan upang tumawag: "Suzume San! Suzume San! Nasaan ka?"
"Saan, oh saan naglalagi ang aking maya na pinutulan ng dila? Saan, oh saan naglalagi ang aking maya na pinutulan ng dila?" Hindi siya tumigil upang magpahinga para sa kanyang tanghalian, at malayo na ang hapon nang makarating siya malapit sa isang malaking kakahuyan ng kawayan. Ang mga kakahuyan ng kawayan ay paboritong tirahan ng mga maya, at doon nga sa gilid ng kakahuyan nakita niya ang kanyang minamahal na maya na naghihintay upang salubungin siya. Halos hindi siya makapaniwala sa kanyang tuwa at mabilis siyang tumakbo upang batiin ito. Yumuko ang maliit na ulo ng maya at ipinakita ang ilang mga trick na itinuro sa kanya ng kanyang amo, upang ipakita ang kanyang kasiyahan sa muling pagkikita nila, at, kahanga-hanga, nakakapagsalita siya tulad ng dati. Sinabi ng matandang lalaki kung gaano siya nalulungkot sa lahat ng nangyari, at inusisa ang tungkol sa dila ng maya, nagtatanong kung paano ito nakakapagsalita nang maayos kahit wala na ang dila nito. Pagkatapos binuksan ng maya ang kanyang tuka at ipinakita na may bagong dila na tumubo kapalit ng luma, at nakiusap na huwag nang isipin ang nakaraan, dahil maayos na siya ngayon. Doon nalaman ng matandang lalaki na ang kanyang maya ay isang diwata at hindi pangkaraniwang ibon. Napakahirap ilarawan ang kasiyahan ng matandang lalaki sa mga sandaling iyon.
nakalimutan niya lahat ng kanyang mga problema, nakalimutan niya maging ang kanyang pagod, dahil natagpuan niya ang kanyang nawawalang maya. Sa halip na masama ang kalagayan at walang dila tulad ng kanyang kinatatakutan at inaasahan, nakita niya itong masaya at malusog, may bagong dila, at walang bakas ng pagmamalupit na ginawa ng kanyang asawa. At higit sa lahat, siya ay isang diwata. Hiningi ng maya na sundan siya ng matanda, at lumipad ito sa unahan, pinangunahan siya sa isang maganda at malaking bahay sa gitna ng kakahuyan ng kawayan. Labis na namangha ang matanda nang pumasok siya sa bahay at makita kung gaano ito kaganda. Ito ay gawa sa pinakaputing kahoy, ang mga banig na kulay-krema na pumalit sa mga karpet ay ang pinakafinest na nakita niya, at ang mga unan na inihain ng maya para upuan niya ay gawa sa pinakafinest na seda at krayp. Magagandang plorera at mga kahon na lacquer ang nag-aadorno sa tokonoma ng bawat silid. Dinala ng maya ang matandang lalaki sa lugar ng karangalan, at pagkatapos, umupo siya sa isang mapagkumbabang distansya, at nagpasalamat sa kanya ng maraming beses sa lahat ng kabutihang ipinakita niya sa kanya sa loob ng maraming taon.
Pagkatapos ang Lady Sparrow, na tatawagin natin ngayon, ay nagpakilala sa lahat kanyang pamilya sa matanda. Matapos ito, ang kanyang mga anak na babae, nakadamit ng mga mahinhing damit na gawa sa crape, ay nagdala ng handa sa magagandang tray ng lumang estilo, na puno ng lahat ng uri ng masasarap na pagkain, hanggang sa simulan ng matandang lalaki na isipin na baka siya ay nananaginip. Sa gitna ng hapunan, nagpakita ang ilan sa mga anak na babae ng maya ng isang kahanga-hangang sayaw na tinatawag na "suzume-odori" o ang "Sayaw ng Maya," upang aliwin ang kanilang bisita. Hindi pa kailanman na-enjoy ng matandang lalaki ang kanyang sarili ng ganito. Mabilis na lumipas ang oras sa magandang lugar na ito, na may lahat ng mga diwatang maya na nagsisilbi sa kanya at nagpapakain sa kanya at sumasayaw sa harap niya. Gayunpaman, habang dumating ang gabi at bumaba ang dilim, naalala niya na may mahabang paglalakbay siyang haharapin at kailangan niyang mag-isip tungkol sa pag-alis at pagbabalik sa kanyang tahanan. Nagpasalamat siya sa kanyang mabait na hostess para sa kanyang napakagandang pag-aasikaso at iniaral sa kanya na huwag nang magalit sa anumang hirap na naranasan niya dahil sa kanyang masungit na asawa. Sinabi niya sa Ginang Maya kung gaano kalaking ginhawa at kaligayahan ang nadama niya sa pagtuklas sa kanya sa ganitong kabighani na ang maganda at maluwalhating tahanan at malaman na wala siyang kakulangan. Ang kanyang pangamba na malaman kung paano siya nagtagumpay at kung ano talaga ang nangyari sa kanya ang nagtulak sa kanya na hanapin siya. Ngayon na alam niya na lahat ay maayos, maaari na siyang umuwi nang magaan ang loob. Kung sakaling mangailangan siya ng anuman, tanging kailangan lang niyang ipatawag siya at darating siya agad. Nagmakaawa ang Ginang Maya na manatili at magpahinga ng ilang araw at tamasahin ang pagbabago, ngunit sinabi ng matandang lalaki na kailangan niyang bumalik sa kanyang masungit na asawa — na malamang na magagalit dahil sa hindi pagsipot niya sa oras na karaniwan — at sa kanyang trabaho, kaya't kahit na nais niyang gawin ito, hindi niya matanggap ang kanyang mabait na imbitasyon. Ngunit ngayong alam na niya kung saan naninirahan ang Ginang Maya, dadalaw siya sa kanya sa tuwing may oras siya. Nang makita ng Ginang Maya na hindi niya magawa na mapanatili ang matandang lalaki ng mas matagal, nag-utos siya sa ilang ng kanyang mga lingkod, at agad na dinala nila ang dalawang kahon, isang malaki at ang isa ay maliit. Inilagay ang mga ito sa harap ng matandang lalaki, at hiningi sa kanya ng Ginang Maya na pumili siya ng anumang gusto niyang regalo, na ibig niyang ibigay sa kanya. Hindi mapigilang tanggapin ng matandang lalaki ang mabait na alok na ito, at pinili niya ang mas maliit na kahon, na sinabi: "Ako ay ngayon ay masyadong matanda at mahina upang magdala ng malaking at mabigat na kahon. Dahil sa iyong kabaitan na sabihin na maaari kong pumili ng anuman ang gusto ko, pipiliin ko ang maliit na isa, na mas madali para sa akin na dalhin." Pagkatapos ay tinulungan siya ng mga maya na ilagay ito sa kanyang likuran at pumunta sa gate upang ihatid siya, biniyaya siya ng magandang biyahe na may maraming pagyuko at nagmamakaawa na bumalik siya muli kapag may oras siya. Sa gayon, ang matandang lalaki at ang kanyang alagang maya ay magkahiwalay na masaya, na ang maya ay hindi nagpakita ng kahit anong sama ng loob para sa lahat ng kahambugan na kanyang dinanas sa kamay ng matandang asawa. Sa katunayan, siya lamang ay nakaramdam ng kalungkutan para sa matandang lalaki na kailangang tiisin ang lahat ng ito sa buong kanyang buhay.
Nang makarating ang matandang lalaki sa bahay, mas mabigat pa ang loob ng kanyang asawa kaysa sa karaniwan, dahil late na sa gabi at matagal na siyang naghihintay para sa kanya. "Saan ka ba napunta sa haba ng oras na ito?" tanong niya nang malakas. "Bakit ka ba bumalik ng ganitong oras?" Sinubukan ng matandang lalaki na patawarin siya sa pamamagitan ng pagpapakita sa kanya ng kahon ng mga regalo na dala niya pauwi, at saka niya ikinuwento sa kanya ang lahat ng nangyari sa kanya, at kung gaano kahanga-hanga ang kanyang naging karanasan sa bahay ng maya. "Ngayon tingnan natin kung ano ang laman ng kahon," sabi ng matandang lalaki, hindi nagbibigay sa kanya ng pagkakataon na magreklamo ulit. "Kailangan mo akong tulungan na buksan ito." At pareho silang umupo sa harap ng kahon at binuksan ito. Sa kanilang lubos na pagkamangha, natagpuan nila ang kahon na puno hanggang sa labas ng mga ginto at pilak at marami pang iba pang mga mahalagang bagay. Ang mga banig ng kanilang maliit na bahay ay tila kumikislap habang isa-isa nilang kinuha ang mga bagay at inilabas ang mga ito at inulit-ulit nilang hawakan.
Ang matandang lalaki ay labis na nagagalak sa tanawin ng mga kayamanang naging kanya. Lampas sa kanyang pinakamalalim na asahan ang regalo ng maya, na magpapangyari sa kanya na itigil ang pagtatrabaho at mabuhay nang maluwag at kumportable sa natitirang bahagi ng kanyang mga araw. Sinabi niya: "Salamat sa aking mabait na maya! Salamat sa aking mabait na maya!" ng maraming beses. Ngunit ang matandang babae, pagkatapos ng mga unang sandali ng pagkamangha at kasiyahan sa tanawin ng ginto at pilak, hindi mapigil ang kasakiman ng kanyang masamang kalikasan. Ngayon ay nagsimula na siyang batuhin ang matandang lalaki sa hindi pag-uwi ng malaking kahon ng mga regalo, sapagkat sa kanyang kawalang-alam sa kanyang puso ay ipinagsabi niya sa kanya kung paano niya tinanggihan ang malaking kahon ng mga regalo na inaalok ng mga maya, pinipili ang mas maliit na isa dahil ito ay magaan at madaling dalhin pauwi. "Bobo kang matanda," sabi niya, "Bakit hindi mo dinala ang malaking kahon? Isipin mo kung ano ang nawala natin. Baka nakuha natin ang dobleng dami ng pilak at ginto kaysa dito. Tunay kang tanga!" sigaw niya, at saka pumasok sa kama na galit na galit.
Ngayon, nais ng matandang lalaki na sana'y hindi na lang siya nagsalita tungkol sa malaking kahon, ngunit huli na; ang mapagsamantala at kasakiman ng matandang babae, hindi kuntento sa magandang kapalaran na biglaan nilang naranasan at na hindi niya gaanong karapat-dapat, nagpasiya siyang, kung maaari, na kumuha pa ng higit pa. Maagang sumiklab ng sumunod na umaga at bumangon ang matandang babae at pinagdesisyunan ang matandang lalaki na ilarawan ang daan patungo sa bahay ng maya. Nang makita niya ang nasa isip nito, sinikap ng matandang lalaki na pigilin siya sa pagpunta, ngunit walang kabuluhan. Hindi siya nakikinig sa kahit isang salita na sinabi niya. Nakakapagtaka na hindi naramdaman ng matandang babae ang hiya sa pagpunta upang bisitahin ang maya matapos ang marahas na paraan na kanyang ginawa sa kanya sa pagputol ng kanyang dila sa galit. Ngunit ang kasakiman niya na makakuha ng malaking kahon ay nakalimutan niya ang lahat ng iba. Hindi man lang pumasok sa kanyang isip na maaaring magalit sa kanya ang mga maya — na tunay nga, galit sila — at maaaring parusahan siya para sa kanyang ginawa. Simula nang bumalik ang Ginang Maya sa kanyang tahanan sa malungkot na kalagayan na kanilang unang nakita sa kanya, umiiyak at dumudugo mula sa bibig, ang buong pamilya at mga kamag-anak niya ay halos hindi gumawa ng iba kundi pag-usapan ang karumal-dumal na pagtrato ng matandang babae. "Paano siya," tanong nila sa isa't isa, "magbigay ng napakabigat na parusa sa gayong kawalang-halaga pagkakasala gaya ng hindi sinasadyang pagkain ng gawgaw?" Silang lahat ay umiibig sa matandang lalaki na napaka-mabait at mabuti at mapagpasensya sa ilalim ng lahat ng kanyang mga problema, ngunit ang matandang babae ay kinamumuhian nila, at nang nagpasya sila, kung sakaling magkaroon sila ng pagkakataon, na parusahan siya kung paano niya nararapat. Hindi sila nagtagal na nag-antay. Matapos maglakad ng ilang oras, natagpuan na ng matandang babae ang kakahuyang kawayan na kanyang inilalarawan ng maingat ng kanyang asawa, at ngayon ay siya'y nakatayo sa harap nito na sumisigaw: "Saan naroroon ang bahay ng pina-putol na maya? Saan naroroon ang bahay ng pina-putol na maya?" Sa wakas, nakita niya ang mga bubong ng bahay na sumisilip mula sa gitna ng mga dahon ng kawayan. Tinungo niya ang pinto at mariing kumatok. Nang sabihan ng mga lingkod ang Ginang Maya na ang kanyang dating amo ay nasa pintuan at naghahanap upang makausap siya, medyo siya'y nagulat sa biglaang pagbisita, pagkatapos ng lahat na Nangyari na ang mga pangyayari, at medyo nagtaka ang Lady Sparrow sa kapalaluan ng matandang babae sa pagtangkang pumunta sa kanilang bahay. Gayunpaman, ang Lady Sparrow ay isang magalang na ibon, kaya lumabas siya upang batiin ang matandang babae, na tandaan na minsan niyang amo. Ngunit ang layunin ng matandang babae ay hindi aksayahin ang oras sa mga salita, siya'y direcho sa punto, nang walang kaunting hiya, at sinabi: "Hindi mo na kailangang mag-abala na pagsilbihan ako tulad ng ginawa mo sa aking matandang lalaki. Ako mismo ay dumating upang kunin ang kahon na iniwan niya sa iyo sa kahihiyan. Agad akong aalis kung ibibigay mo sa akin ang malaking kahon—iyan lamang ang gusto ko!" Agad na pumayag ang Lady Sparrow, at sinabi sa kanyang mga lingkod na ilabas ang malaking kahon. Animo'y nabigla, pinagdiskitahan ito ng matandang babae at isinakay sa kanyang likuran, at kahit hindi man lamang siya nagpasalamat sa Lady Sparrow, sinimulan na niyang magmadali papauwi. Ang kahon ay sobrang mabigat kaya hindi siya makalakad nang mabilis, mas lalo na'y hindi makatakbo, tulad ng nais niyang gawin, sa sobrang pagmamadali niyang makauwi at makita kung ano ang nasa loob ng kahon, ngunit madalas siyang umupo at magpahinga sa daan. Samantalang naglalakad siya sa ilalim ng mabigat na pasanin, ang kanyang pagnanasa na buksan ang kahon ay hindi na niya mapigilan. Hindi na niya kayang maghintay, sapagkat iniisip niya na puno ng ginto at pilak at mahahalagang hiyas ang malaking kahon, katulad ng maliit na kahon na natanggap ng kanyang asawa. Sa wakas, ang mapagsamantala at makasariling matandang babae ay inilagay ang kahon sa tabi ng daan at binuksan ito nang maingat, asahan ang makakita ng kayamanan. Ngunit ang nakita niya ay sobrang nakakatakot na halos mawala na ang kanyang mga katinuan. Agad na lumabas ang maraming nakakatakot at kahindik-hindik na mga demonyo mula sa kahon at sinakop siya parang nais siyang patayin. Kahit sa panaginip, hindi niya kailanman nakita ang ganitong kahindik-hindik na mga nilalang na taglay ng kanyang matagal nang pinapangarap na kahon. Mayroong demonyong may isang napakalaking mata mismo sa gitna ng kanyang noo na sumulyap sa kanya, mga halimaw na may bibig na naghahangad na kainin siya, isang napakalaking ahas na umikot at nangangalabitab sa paligid niya, at isang malaking palaka na tumatalon at nagkukwak sa kanyang direksyon. Hindi pa niya kailanman naramdaman ang takot sa buong buhay niya, at tumakbo siya mula sa lugar nang mabilis ang kanyang mga panginginig na binti, natutuwa na nakatakas siya nang buhay. Pagdating niya sa bahay, nahulog siya sa sahig at ibinahagi sa kanyang asawa, nang may mga luha, ang lahat ng nangyari sa kanya, at kung paano siya halos pinatay ng mga demonyo sa loob ng kahon. Pagkatapos ay nagsimula siyang sisihin ang maya, ngunit kaagad itong pinigilan ng matandang lalaki, na sinabi: "Huwag mong sisihin ang maya, ito'y ang iyong kasakiman na sa wakas ay nagtagumpay sa kanyang gantimpala. Umaasa lamang ako na ito ay magiging aral sa iyo sa hinaharap!" Wala nang sinabi pa ang matandang babae, at mula sa araw na iyon ay nagsisi siya sa kanyang masungit at hindi magandang mga paraan, at unti-unti siyang naging isang mabait na matandang babae, kaya't halos hindi na makilala ng kanyang asawa ang kanyang dating pagkatao, at naglaan sila ng kanilang huling araw na magkasama nang masaya, malaya sa kahirapan o alalahanin, na maingat na ginamit ang kayamanang tinanggap ng matandang lalaki mula sa kanyang alagang maya, ang pina-putol na maya.

No comments:

Post a Comment