Monday, September 30, 2024

Mga Dahilan kung Bakit Hindi Lahat ay Maaaring Uminom ng Coconut Water

 


Narito ang anim na dahilan kung bakit hindi lahat ay maaaring uminom ng coconut water:

Mataas na Potassium
Ang coconut water ay mayaman sa potassium, na karaniwang mabuti para sa karamihan. Ngunit para sa mga taong may problema sa bato o mga umiinom ng gamot tulad ng ACE inhibitors, kailangan nilang limitahan ang potassium upang maiwasan ang hyperkalemia (sobrang potassium sa dugo), na maaaring magdulot ng mga komplikasyon sa puso.


Allergies
May mga tao na allergic sa niyog o sa mga produktong mula rito. Bagaman prutas ang niyog, maaaring magdulot ng allergic reaction ang proteins nito sa mga sensitibong indibidwal, tulad ng pantal, hirap sa paghinga, o anaphylaxis.


Mababang Sodium Content
Para sa mga taong matindi ang pisikal na aktibidad o maraming pinagpapawisan, maaaring hindi sapat ang sodium sa coconut water. Mas mababa ang sodium content nito kumpara sa mga sports drinks, na maaaring magdulot ng hyponatremia (mababang sodium levels), lalo na sa mga endurance athletes.


Caloric Content
Bagaman mas mababa ang calories ng coconut water kumpara sa mga matatamis na inumin, mayroon pa rin itong natural na asukal. Ang mga taong nagdya-diyeta o may diabetes ay dapat bantayan ang pag-inom ng coconut water upang maiwasan ang sobrang pagkonsumo ng asukal na maaaring magdulot ng pagtaas ng timbang o pag-iba ng blood sugar levels.


Diuretic Effect
Maaaring magdulot ang coconut water ng bahagyang diuretic effect, na hindi mainam para sa mga taong kailangang kontrolin ang dami ng likidong iniinom, gaya ng mga may kondisyon sa puso o mga madaling ma-dehydrate. Maaari itong magpataas ng pag-ihi at magdulot ng imbalance sa likido ng katawan.


Mga Problema sa Tiyan
Ang ilang tao ay maaaring makaranas ng problema sa tiyan, tulad ng kabag, pagtatae, o pananakit ng tiyan, lalo na kung sobra ang pagkonsumo ng coconut water. Kung ikaw ay may sensitibong tiyan o may kondisyon sa digestive system, maaaring kailangan mong iwasan o limitahan ang pag-inom nito.

Bagaman masustansya ang coconut water para sa karamihan, dapat mag-ingat ang mga may mga problema sa kalusugan o diet.

Malusog sa Puso

Ang puso ng tao ay isang kamangha-manghang organ. Ang pumping station na ito na kasing laki ng kamao ay tumitimbang sa pagitan ng 7 at 15 ounce. Araw-araw ay tumibok ito ng humigit-kumulang 100,000 beses at nagbobomba ng 2,000 galon ng dugo sa 60,000 milya ng mga daluyan ng dugo sa ating mga katawan! Sa gayong madiskarteng pagtatalaga at mabigat na trabaho, naiintindihan kung bakit ang kalusugan ng puso ay sentro sa kagalingan ng buong katawan. Hinihikayat tayo ng medical science na ituloy ang malusog na mga gawi dahil ang kalagayan ng ating puso at ang kalidad ng ating kalusugan ay magkasama.
Habang ang medical science ay may kapangyarihan sa usapin ng ating pisikal na puso, ang Diyos naman ay nagsasalita nang may higit na awtoridad tungkol sa isang uri ng “puso.” Tinutukoy Niya ang mental, emosyonal, espirituwal, at moral na “sentro” ng ating pagkatao. Dahil ang puso ay ang sentral na yunit ng ating buhay, dapat itong protektahan: “Bantayan mo ang iyong puso, sapagkat mula rito dumadaloy ang lahat ng bagay na ginagawa mo” (Kawikaan 4:23). Ang pagbabantay sa ating puso ay makatutulong sa ating pananalita (v. 24), magtuturo sa atin na maging maingat sa ating mga mata (v. 25), at pumili ng tamang daan para sa ating mga paa (v. 27). Anuman ang edad o estado ng buhay, kapag binabantayan natin ang ating puso, napapangalagaan ang ating buhay, naproprotektahan ang ating mga relasyon, at naluluwalhati ang Diyos.

Sunday, September 29, 2024

Search and Rescue

Ang ilang kaibigan ay namamangka sa English Channel, umaasang magbabago ang pagtataya para sa mabagyong panahon. Ngunit ang hangin ay lumakas, at ang mga alon ay naging maalon, na nagbabanta sa kaligtasan ng kanilang sasakyang-dagat, kaya sila ay humingi ng tulong sa radyo sa RNLI (ang Royal National Lifeboat Institution). Matapos ang ilang nakakabahalang sandali, nakita nila sa malayo ang kanilang mga tagapagligtas at nakahinga ng maluwag nang maunawaan nilang malapit na silang maging ligtas. Habang nagpasalamat ang isa, pagkatapos, sinabi niya, “Kahit pa balewalain ng mga tao ang mga alituntunin ng dagat, ang RNLI ay laging handang sumaklolo.”
Habang ikinukwento niya ang karanasan, naisip ko si Jesus at ang misyon Niya sa paghahanap at pagsagip ng Diyos. Siya ay bumaba sa lupa upang maging tao, namuhay tulad natin. Sa pamamagitan ng Kanyang kamatayan at muling pagkabuhay, ipinagkaloob Niya sa atin ang isang plano ng kaligtasan nang tayo’y mahiwalay sa Diyos dahil sa ating mga kasalanan at pagsuway. Binigyang-diin ito ni Pablo sa kanyang sulat sa simbahan sa Galacia: “Ang Panginoong Jesu-Cristo . . . na nagbigay ng kanyang sarili dahil sa ating mga kasalanan upang tayo’y mailigtas sa kasalukuyang masamang kapanahunan” (Galacia 1:3-4). Pinaalala ni Pablo sa mga taga-Galacia ang bagong buhay na kanilang tinanggap sa pamamagitan ng kamatayan ni Jesus upang sila’y magbigay karangalan sa Diyos araw-araw.
Si Jesus, ang ating tagapagligtas, ay kusang loob na namatay upang iligtas tayo mula sa pagkawala. Dahil sa Kanya, mayroon tayong buhay sa kaharian ng Diyos, at bilang pasasalamat, maibabahagi natin ang balita ng kaligtasan sa mga tao sa ating komunidad.

Friday, September 27, 2024

Walang-ingat at Pabaya

Ang Lindisfarne, na kilala rin bilang Holy Island, ay isang tidal island sa England na konektado sa mainland sa pamamagitan ng isang makitid na daan. Dalawang beses sa isang araw, tinatakpan ng dagat ang daanan. May mga karatulang nagpapaalala sa mga bisita sa panganib ng pagtawid sa mataas na alon. Ngunit, regular na binabalewala ng mga turista ang mga babala at madalas na nauuwi sa pag-upo sa ibabaw ng mga lumubog na kotse o paglangoy patungo sa mga mataas na kubo ng kaligtasan kung saan sila maaaring sagipin. Ang pagtaas ng tubig ay tiyak, tulad ng pagsikat ng araw. At ang mga babala ay nasa lahat ng dako; imposible itong hindi makita. Gayunpaman, gaya ng inilarawan ng isang manunulat, ang Lindisfarne ay “kung saan sinusubukan ng mga walang ingat na lampasan ang tubig.”
Sinasabi sa atin ng mga Kawikaan na ang pagiging “walang-ingat at pabaya” ay kamangmangan (14:16). Ang isang walang-ingat na tao ay hindi nagbibigay-pansin sa karunungan o mabuting payo at hindi nagsasagawa ng maingat na pangangalaga sa iba (mga talata 7-8). Gayunpaman, ang karunungan ay nagpapabagal sa atin upang makinig at mag-isip nang malalim, upang hindi tayo madala ng mga padalus-dalos na emosyon o hilaw na ideya (talata 16). Tinuturuan tayo ng karunungan na magtanong ng magagandang tanong at isaalang-alang ang mga kahihinatnan ng ating mga aksyon. Habang ang mga pabaya ay sumusugod nang walang pakialam sa mga relasyon o resulta—o madalas sa katotohanan—ang mga “matalino ay pinag-iisipan ang kanilang mga hakbang” (talata 15).
Bagaman paminsan-minsan, kailangan nating kumilos nang mabilis o desidido, maaari nating labanan ang pagiging walang-ingat. Habang tinatanggap at isinasabuhay natin ang karunungan ng Diyos, ibibigay Niya sa atin ang gabay na kailangan natin sa tamang oras.

Thursday, September 26, 2024

Napakabuting Kaibigan

Bilang mga paboritong kapitbahay sa likod-bahay, ang aking ina at si Gng. Sanchez ay naging magkakaibigan din. Nagpaligsahan ang dalawa tuwing Lunes para mauna sa pagsasabit ng mga bagong labada sa kanilang mga sampayan sa labas. Naunahan na naman niya ako!” sabi ng aking ina. Ngunit sa susunod na linggo, maaaring si Mama naman ang mauna—kapwa nila kinatutuwaan ang kanilang lingguhang patimpalak. Sa mahigit sampung taon ng pagbabahagi ng isang likurang eskinita, ang dalawa ay nagbahagi rin ng kanilang karunungan, mga kuwento, at pag-asa.
Ang Bibliya ay nagsasalita nang may init tungkol sa kabutihan ng ganitong pagkakaibigan. “Ang kaibigan ay nagmamahal sa lahat ng panahon,” napansin ni Haring Solomon (Kawikaan 17:17). Idinagdag pa niya, “Ang tamis ng kaibigan ay nagmumula sa kanyang taos-pusong payo” (27:9).
Ang ating dakilang Kaibigan ay walang iba kundi si Hesus. Hinihikayat Niya ang mga alagad na magmahal bilang magkaibigan. Itinuro Niya sa kanila, “Walang hihigit pa sa pag-ibig ng isang tao kundi ang ialay ang kanyang buhay para sa kanyang mga kaibigan” (Juan 15:13). Kinabukasan, ginawa Niya nga ito sa krus. Sinabi rin Niya sa kanila, “Tinawag Ko kayong mga kaibigan, sapagkat lahat ng natutunan Ko mula sa Aking Ama ay ipinaalam Ko na sa inyo” (v. 15). Pagkatapos ay sinabi Niya, “Ito ang Aking utos: magmahalan kayo” (v. 17).
Sa ganitong mga salita, sinabi ni Hesus na itinataas Niya ang Kanyang mga tagapakinig, ayon sa pilosopong si Nicholas Wolterstorff, mula sa pagiging karaniwang tao patungo sa pagiging kasamahan at kumpidante. Sa pamamagitan ni Kristo, natututo tayong makipagkaibigan sa iba. Napakadakilang Kaibigan na nagtuturo sa atin ng ganitong pagmamahal!

Nakakamanghang Pagtuturo

Si Sophia Roberts ay unang nakasaksi ng open heart surgery noong siya’y mga labing-isang taong gulang. Bagama’t mukhang bata pa siya para makakita ng ganitong medikal na pamamaraan, dapat ninyong malaman na ang kanyang ama, si Dr. Harold Roberts Jr., ay isang heart surgeon. Noong 2022, si Sophia—na ngayon ay tatlumpung taong gulang at isang residenteng doktor sa operasyon—ay nakipagtulungan sa kanyang ama para isagawa ang matagumpay na aortic valve replacement. Sinabi ni Harold, “Ano pa bang hihigit dito? Tinuruan ko itong batang ito kung paano magbisikleta. . . . Ngayon, tinuturuan ko na siyang mag-opera sa puso ng tao, at talagang nakakagulat iyon.”
Bagama't iilan sa atin ang magtuturo ng mga kasanayan sa operasyon sa isang bata, inilarawan ni Solomon ang kahalagahan ng pagtuturo ng ibang bagay sa susunod na henerasyon—ang parangalan ang Diyos at ang Kanyang mga paraan. Masigasig na ibinahagi ng matalinong hari sa kaniyang anak ang natutuhan niya sa kaniyang kaugnayan sa Diyos: “Anak ko, . . . magtiwala ka sa Panginoon nang buong puso mo” (Kawikaan 3:1, 5), “matakot ka sa Panginoon” (v. 7), “parangalan ang Panginoon” (v. 9), at “huwag mong hamakin ang disiplina ng Panginoon” ( v. 11). Alam ni Solomon na ang Diyos ay "mahal" at "nalulugod" sa Kanyang mga anak na kusang tumanggap ng Kanyang pagtutuwid at patnubay (v. 12).
Ituro natin sa susunod na henerasyon kung ano ang ibig sabihin ng magtiwala, gumalang, magparangal, at mapagpakumbabang hubugin ng ating kamangha-manghang Diyos. Ang makipag-partner sa Kanya para gawin ito ay isang mahalagang pribilehiyo at, siyempre, talagang nakakagulat!

Tuesday, September 24, 2024

Sama-sama kay Jesus

Karamihan sa tatlong daang residente ng Whittier, Alaska, ay nakatira sa isang malaking apartment complex, kaya tinatawag ang Whittier na isang "bayan sa ilalim ng isang bubong." Ayon kay Amie, isang dating residente, “Hindi ko na kailangang lumabas ng gusali—nandiyan na ang grocery store, notary public, paaralan, at post office sa aming ground floor, isang sakay lang sa elevator!”
“Dahil napakakomportable ng buhay doon, madalas gusto kong mapag-isa, iniisip na hindi ko kailangan ang iba,” ibinahagi ni Amie. “Pero ang mga residente ay napakainit ng pakikitungo. Inaalalayan nila ang isa't isa. Natutunan ko na kailangan nila ako, at kailangan ko rin sila.”
Tulad ni Amie, maaaring minsan ay gustuhin nating mapag-isa at umiwas sa komunidad. Mukhang mas kaunti ang stress! Pero sinasabi ng Kasulatan na ang isang mananampalataya kay Jesus ay dapat magkaroon ng balanseng buhay ng pag-iisa at pakikipagkapwa sa kapwa mananampalataya. Inihalintulad ng apostol na si Pablo ang katawan ng mga mananampalataya sa katawan ng tao. Tulad ng bawat bahagi ng katawan na may natatanging tungkulin, ang bawat mananampalataya ay may natatanging papel (Roma 12:4). Tulad ng isang bahagi ng katawan na hindi maaaring mabuhay mag-isa, ang isang mananampalataya ay hindi maaaring mabuhay ng pananampalataya nang mag-isa (v. 5). Sa gitna ng komunidad natin nagagamit ang ating mga kaloob (vv. 6-8; 1 Pedro 4:10) at lumalago upang maging katulad ni Jesus (Roma 12:9-21).
Kailangan natin ang isa’t isa; ang ating pagkakaisa ay nasa kay Cristo (v. 5). Sa tulong Niya, habang “inaalalayan natin ang isa’t isa,” maaari tayong magkaroon ng mas malalim na relasyon sa Kanya at maipakita sa iba ang Kanyang pagmamahal.

Monday, September 23, 2024

Hindi Na Dayuhan

“‘Hindi ka nababagay dito.’ Sinambit ng mga salitang iyon ang puso ng isang walong taong gulang na batang babae, at ang sakit ay nanatili sa kanya. Ang kanilang pamilya ay lumikas mula sa isang refugee camp sa bansang sinasalanta ng digmaan papunta sa isang bagong bansa, at sa kanyang immigration card ay may tatak na ‘alien’ (dayuhan). Pakiramdam niya ay hindi siya nabibilang.
Bilang isang adult, kahit na siya ay naglagay ng kanyang pananampalataya kay Jesus,, naramdaman pa rin niya ang pagka-estranghero—ang kirot ng pakiramdam na siya ay isang hindi tinatanggap na outsider. Habang binabasa ang kanyang Bibliya, natuklasan niya ang mga pangako ng Efeso 2. Sa bersikulo 12, nakita niya ang luma at nakakabagabag na salitang ‘alien.’ ‘Kayo ay walang Cristo, mga dayuhan mula sa pamayanan ng Israel at mga taga-labas sa mga tipan ng pangako, walang pag-asa at walang Diyos sa mundo’ (NKJV). Ngunit habang patuloy siyang nagbabasa, nakita niya kung paano binago ng sakripisyo ni Cristo ang kanyang kalagayan. Umabot siya sa bersikulo 19, na nagsasabing, ‘Kayo ay hindi na mga dayuhan o taga-labas.’ Siya ay isang ‘mamamayan’ kasama ng mga tao ng Diyos. Nang mapagtanto niyang siya ay isang mamamayan ng langit, siya ay lubos na natuwa. Hindi na siya muling magiging isang outsider. Tinanggap siya ng Diyos.
Dahil sa ating kasalanan, tayo ay hiwalay sa Diyos. Ngunit hindi natin kailangang manatiling ganoon. Dinala ni Jesus ang kapayapaan sa lahat ng ‘malayo’ (bersikulo 17), na ginagawa ang lahat ng nagtitiwala sa Kanya bilang mga kapwa mamamayan ng Kanyang walang hanggang kaharian—pinagkaisa bilang katawan ni Cristo.”

Sunday, September 22, 2024

Pagbabalik ng isang Royal

Sa pandaigdigang audience na tinatayang nasa bilyon-bilyon, ang libing ni Queen Elizabeth II ay posibleng ang pinakapinapanood na broadcast sa kasaysayan. Isang milyong tao ang pumila sa mga lansangan ng London noong araw na iyon, at 250,000 ang pumila nang ilang oras sa linggong iyon upang makita ang kabaong ng Reyna. Isang makasaysayang limang daang hari, reyna, presidente, at iba pang pinuno ng estado ang dumating upang magbigay pugay sa isang babaeng kilala sa kanyang lakas at karakter.
Habang nakatuon ang tingin ng mundo sa Great Britain at sa paglisan ng kanilang reyna, napaisip ako tungkol sa isa pang pangyayari—isang maharlikang pagbabalik. Darating ang araw, ayon sa sinasabi sa atin, na magtitipon ang mga bansa upang kilalanin ang isang mas dakilang Hari (Isaias 45:20-22). Isang lider na may lakas at karakter (talata 24), sa Kanya "ang bawat tuhod ay luluhod" at sa pamamagitan Niya "ang bawat dila ay magpapatotoo" (talata 23), kasama na ang mga pinuno ng mundo, na magbibigay pugay sa Kanya at papangunahan ang kanilang mga bansa upang lumakad sa Kanyang liwanag (Pahayag 21:24, 26). Hindi lahat ay magagalak sa pagdating ng Haring ito, ngunit ang mga tatanggap sa Kanya ay magtatamasa ng Kanyang paghahari magpakailanman (Isaias 45:24-25).
Kung paanong nagtipon ang mundo upang saksihan ang paglisan ng isang reyna, darating ang araw na makikita nito ang pagbabalik ng pinakamataas na Hari. Kay dakilang araw iyon—kapag lahat, sa langit at sa lupa, ay luluhod kay Hesu-Kristo at kikilalanin Siya bilang Panginoon (Filipos 2:10-11).

Saturday, September 21, 2024

Ang Ups and Downs ng Buhay

Isang alaala mula sa Facebook ang lumitaw, ipinapakita ang larawan ng aking masayang limang-taong-gulang na anak nang siya’y manalo sa isang masaya at paligsahang laro ng Chutes and Ladders. Tinag ko ang aking kapatid na lalaki at babae sa post dahil madalas din naming nilalaro ang board game na ito noong kami ay mga bata. Ang Chutes and Ladders ay batay sa isang larong nilalaro na sa loob ng maraming siglo, tinutulungan ang mga tao na matutong magbilang at nagbibigay ng saya sa pag-akyat sa hagdan upang manalo sa pamamagitan ng pag-abot sa 100 nang pinakamabilis. Ngunit mag-ingat! Kapag napunta ka sa spot 98, babagsak ka sa chute, hahadlangan o maaring pahabain ang tagumpay.
Di ba parang buhay lang yan? Maibiging inihanda tayo ni Jesus para sa mga tagumpay at kabiguan ng ating mga araw. Sinabi Niya na makakaranas tayo ng “gulo” (Juan 16:33), ngunit nagbahagi rin Siya ng mensahe ng kapayapaan. Hindi natin kailangang magpatinag sa mga pagsubok na ating kinakaharap. Bakit? Dinaig na ni Kristo ang mundo! Wala nang hihigit pa sa Kanyang kapangyarihan, kaya maaari rin nating harapin ang anumang dumating sa atin gamit ang “makapangyarihang lakas” na ibinigay Niya sa atin (Efeso 1:19).
Tulad ng sa Chutes and Ladders, minsan ang buhay ay nagtatanghal ng isang hagdan na nagbibigay-daan sa atin na masayang umakyat, at kung minsan naman ay nahuhulog tayo sa madulas na slide. Ngunit hindi natin kailangang laruin ang laro ng buhay nang walang pag-asa. Nasa atin ang kapangyarihan ni Hesus para tulungan tayong malampasan ang lahat ng ito.

Friday, September 20, 2024

Ang Hustisya at Biyaya ng Diyos

Ang English Romantic na pintor na si John Martin (1789–1854) ay kilala sa kanyang mga apocalyptic na tanawin na naglalarawan ng pagkawasak ng mga sibilisasyon. Sa kamangha-manghang mga eksenang ito, ang mga tao ay tila walang magawa sa laki ng pagkawasak at walang kapangyarihan laban sa nalalapit na kapahamakan. Ang isang pagpipinta, The Fall of Nineveh, ay naglalarawan sa mga taong tumatakas sa paparating na pagkawasak ng mga umaakyat na alon sa ilalim ng madilim na mga ulap.
Mahigit dalawang libong taon bago ang pagpipinta ni Martin, ang propetang si Nahum ay nagpropesiya laban sa Nineve na hinuhulaan ang paghatol nito. Gumamit ang propeta ng mga larawan ng mga bundok na nanginginig, natutunaw na mga burol, at nanginginig ang lupa (Nahum 1:5) upang ilarawan ang poot ng Diyos laban sa mga nang-aapi para sa pansariling kapakinabangan. Gayunpaman, ang tugon ng Diyos sa kasalanan ay hindi walang biyaya. Habang ipinaalala ni Nahum sa kanyang mga tagapakinig ang kapangyarihan ng Diyos, binanggit niya na Siya ay “mabagal sa pagkagalit” (v. 3) at “nagmamalasakit sa mga nagtitiwala sa kanya” (v. 7).
Bagaman mahirap basahin ang mga talata tungkol sa paghatol, mas malala ang isang mundong hindi kinakaharap ang kasamaan. Sa kabutihang-palad, hindi nagtapos si Nahum sa paghatol lamang. Itinuro niya ang pag-asa ng isang mas mabuting mundo, sinasabing, “Narito, sa ibabaw ng mga bundok, ang mga paa ng nagdadala ng mabuting balita, na nagpapahayag ng kapayapaan!” (v. 15). Ang mabuting balitang ito ay tumutukoy kay Jesus, na nagdusa ng kaparusahan ng kasalanan upang tayo ay magkaroon ng kapayapaan sa Diyos (Roma 5:1, 6).

Thursday, September 19, 2024

Paghahanap ng Wise Joy

Ang pandemya ay tila nananalo. Ganito ang tingin ni Jason Persoff, isang doktor sa emergency room sa isang malaking ospital na nakatuon sa pagliligtas ng mga pasyenteng may Covid. Paano niya magagawa ang kanyang pinakamahusay? Sa kanyang mga oras ng pahinga, nagpapahinga siya sa pamamagitan ng pagkuha ng malalaking larawan ng isang maliit na bagay—mga snowflakes. "Tila kakaiba," sabi ni Dr. Persoff. Ngunit ang paghanap ng kaligayahan sa isang maliit ngunit magandang bagay ay “isang pagkakataon na makipag-ugnayan sa aking Lumikha at makita rin ang mundo sa isang paraan na bihira lang napapansin ng iba."
Ang matalinong paghanap ng ganitong kaligayahan—upang mabawasan ang stress at magtayo ng katatagan—ay isang mataas na halaga sa propesyon ng medisina, ayon sa doktor. Ngunit para sa lahat, mayroon siyang payo: "Kailangan mong huminga. Kailangan mong humanap ng paraan upang huminga at tamasahin ang buhay."
Inihayag ni David na manunulat ng mga salmo ang parehong kaisipan sa Awit 16 nang kanyang ipahayag ang karunungan ng paghanap ng kaligayahan sa Diyos. "Panginoon, ikaw lamang ang aking bahagi at aking kalis," kanyang isinulat. "Kaya't ang aking puso ay masaya at ang aking dila ay nagagalak; ang aking katawan ay magpapahinga nang may katiyakan" (vv. 5, 9).
Maraming hindi matalinong bagay ang ginagawa ng mga tao upang makapagpahinga. Natagpuan ni Dr. Persoff ang matalinong daan—isang daan na nagturo sa kanya sa Lumikha, na nag-aalok sa atin ng kaligayahan ng Kanyang presensya. "Ipinaaalam mo sa akin ang landas ng buhay; pupunuin mo ako ng kagalakan sa iyong presensya, may walang hanggang kaligayahan sa iyong kanang kamay" (v. 11). Sa Kanya, natatagpuan natin ang kaligayahang walang hanggan.

Wednesday, September 18, 2024

Mapagpasensiyang Pag-ibig ng Diyos

Kapag binibigyan ko ang aming maganda, malambot na Norwegian Forest na pusa, si Mystique, hinihimas at nilalaro siya, o kapag nakatulog siya sa kandungan ko sa gabi, minsan mahirap paniwalaan na siya ang parehong pusa na nakilala namin ilang taon na ang nakakaraan. Si Mystique noon ay nakatira sa mga lansangan, kulang sa timbang at takot sa lahat. Ngunit iyon ay unti-unting nagbago habang sinimulan kong maglagay ng pagkain para sa kanya bawat araw. Isang araw sa wakas ay hinayaan niya akong alagaan siya, at ang natitira ay kasaysayan.
Ang pagbabagong-anyo ni Mystique ay isang paalala ng kagalingan na maaaring dumating sa pasensya at pagmamahal. Ipinaaalaala nito sa akin ang puso ng Diyos tulad ng inilarawan sa Isaias 42. Doon, sinabi sa atin ang tungkol sa isang darating na lingkod na puspos ng Kanyang Espiritu (v. 1), na walang kapaguran at “sa katapatan” ay gagawa upang itatag ang “katarungan sa lupa” ng Diyos ( vv. 3-4).
Ngunit ang aliping iyon—si Jesus (Mateo 12:18-20)—ay hindi magdadala ng katarungan ng Diyos sa pamamagitan ng karahasan o paghahangad ng kapangyarihan. Sa halip, Siya ay magiging tahimik at maamo (Isaias 42:2), magiliw at matiyagang aalagaan ang mga itinapon ng iba—yaong mga “nabugbog” at nasugatan (v. 3).
Hindi kailanman sumusuko ang Diyos sa Kanyang mga anak. Mayroon Siyang sapat na panahon upang alagaan ang ating mga sugatang puso, hanggang sa sila'y magsimulang gumaling. Sa pamamagitan ng Kanyang banayad at matiyagang pag-ibig, unti-unti tayong natututo muling magmahal at magtiwala.

Tuesday, September 17, 2024

Isinama sa Pamilya ng Diyos

Sa isang pagbisita kasama ang aking ama sa kanyang pinakamamahal na Ecuador ilang taon na ang nakararaan, binisita namin ang farm ng pamilya kung saan siya lumaki. May napansin akong grupo ng mga kakaibang puno. Ipinaliwanag ng aking ama na kapag siya ay nakakaramdam ng pagkapilyo noong bata pa siya, kukuha siya ng itinapon na sanga mula sa isang punong namumunga, gagawa siya ng mga biyak sa ibang uri ng punong namumunga, at itali ang maluwag na sanga sa puno tulad ng nakita niyang ginagawa ng mga matatanda. Ang kanyang mga kalokohan ay hindi napansin hanggang sa ang mga punong iyon ay nagsimulang mamunga ng iba sa inaasahan.
Habang isinasalaysay ng aking ama ang proseso ng pag-e-engraft, nagkaroon ako ng larawan kung ano ang ibig sabihin ng pagiging isinama sa pamilya ng Diyos. Alam ko na ang yumaong ama ko ay nasa langit dahil siya ay isinama sa pamilya ng Diyos sa pamamagitan ng pananampalataya kay Hesus.
Maaari din tayong magkaroon ng katiyakan na tayo rin ay makakapunta sa langit balang araw. Ipinaliwanag ni apostol Pablo sa mga mananampalataya sa Roma na gumawa ang Diyos ng paraan upang ang mga Gentil, o hindi Hudyo, ay mapalapit sa Kanya: “Ikaw, bagamat isang ligaw na sanga ng olibo, ay isinama sa mga iba at ngayo'y kabahagi sa masaganang dagta mula sa ugat ng olibo” (Roma 11:17). Kapag inilagay natin ang ating pananampalataya kay Cristo, tayo ay isinama sa Kanya at nagiging bahagi ng pamilya ng Diyos. “Manatili kayo sa akin at ako’y sa inyo, at kayo'y mamumunga ng sagana” (Juan 15:5).
Katulad ng mga puno na may engraft, kapag inilagak natin ang ating tiwala kay Cristo, tayo ay nagiging bagong nilalang at maaaring mamunga ng sagana.

Monday, September 16, 2024

Itinatag kay Cristo

May iba’t ibang pangalan para sa mga grupo ng hayop. Tiyak na narinig mo na ang kawan ng mga tupa, kawan ng mga baka, o kahit isang kumpol ng mga gansa. Ngunit may mga pangalan na maaaring ikagulat mo. Ang grupo ng mga uwak ay tinatawag na murder. Paano naman ang congregation ng mga buwaya, o isang crash ng mga rhinoceros? Narinig mo na ba ang isang building ng mga rooks (Eurasian crows)?
Ang building, sa katunayan, ay isa sa mga pangalan sa Bibliya para sa mga mananampalataya kay Jesus. "Kayo ay... gusali ng Diyos," isinulat ng apostol Pablo (1 Corinto 3:9). May iba pang pangalan para sa mga mananampalataya: ang "kawan" (Gawa 20:28), ang "katawan ni Cristo" (1 Corinto 12:27), ang "mga kapatid na lalaki at babae" (1 Tesalonica 2:14), at marami pa.
Ang talinghaga ng gusali ay muling lumitaw sa 1 Pedro 2:5, kung saan sinabi ni Pedro sa simbahan, "Kayo rin, tulad ng mga batong buháy, ay itinatayo bilang isang espirituwal na bahay." Pagkatapos, sa talata 6, binanggit ni Pedro ang Isaias 28:16, "Tingnan mo, naglalagay ako ng isang bato sa Zion, isang pinili at mahalagang batong pundasyon." Si Jesus ang pinakapundasyon ng Kanyang gusali.
Maaaring may pakiramdam tayo na tungkulin nating itayo ang simbahan, ngunit sinabi ni Jesus, “Itatayo ko ang aking simbahan” (Mateo 16:18). Pinili tayo ng Diyos na “ipahayag ang mga kapurihan niya na tumawag sa inyo mula sa kadiliman tungo sa kanyang kamangha-manghang liwanag” (1 Pedro 2:9). Habang ipinapahayag natin ang mga papuri na iyon, nagiging instrumento tayo sa Kanyang mga kamay habang ginagawa Niya ang Kanyang mabuting gawain.

Sunday, September 15, 2024

Walang Libingan

Kahit na malapit nang mamatay ang country music legend na si Johnny Cash, determinado siyang magpatuloy sa paggawa ng musika. Ang kanyang huling album, American VI: Ain’t No Grave, ay naitala sa mga huling buwan ng kanyang buhay. Ang pamagat na kanta, ang bersyon ni Cash ng isang himno ni Claude Ely, ay nagbibigay ng pananaw sa kanyang huling mga iniisip habang naririnig namin siyang kumanta tungkol sa kanyang pag-asa ng muling pagkabuhay. Ang kanyang tanyag na malalim na tinig, bagama't humina dahil sa kanyang humihinang kalusugan, ay nagpapahayag ng isang makapangyarihang patotoo ng pananampalataya.
Ang pag-asa ni Johnny ay hindi lamang nakatuon sa muling pagkabuhay ni Jesus noong umaga ng Linggo ng Pasko ng Pagkabuhay; naniwala rin siya na balang araw ang kanyang sariling pisikal na katawan ay muling mabubuhay, at siya’y babangon muli.
Isang mahalagang katotohanan ang dapat pagtibayin dahil kahit noong panahon ni apostol Pablo, itinanggi ng mga tao ang pisikal na muling pagkabuhay sa hinaharap. Mariing pinuna ni Pablo ang kanilang argumento nang isulat niya, “Kung walang pagkabuhay na maguli ng mga patay, kung gayon kahit si Kristo ay hindi muling binuhay. At kung si Cristo ay hindi muling binuhay, ang aming pangangaral ay walang kabuluhan at gayon din ang inyong pananampalataya” (1 Corinto 15:13-14).
Kung paanong hindi mahawakan ng libingan ang katawan ni Jesus, balang araw, ang lahat ng may pananampalataya sa Kanyang muling pagkabuhay ay “gagawing buhay muli” (v. 22). At sa ating muling pagkabuhay na mga katawan, mag-eenjoy tayo ng walang hanggan kasama Siya sa isang bagong lupa. Iyan ay sapat na dahilan upang umawit!

Saturday, September 14, 2024

Magandang Lugaw

Ang bestseller na putahe ni Jocelyn sa kanyang food stall ay ang kanyang lugaw. Maingat niyang hinahalo ang lugaw hanggang sa maging makinis ang pagkakaluto nito. Kaya laking gulat niya nang isang suki ang nagsabi, “Iba ang lasa ng lugaw mo ngayon. Hindi kasing pino ang texture.”
Ang bago niyang katulong ang nagluto nito at ipinaliwanag kung bakit ito iba: “Hindi ko ito hinalo nang matagal tulad ng nakasaad sa recipe dahil ganito ang ginagawa ko sa amin. Dagdag pa, mas marami akong inilagay na sesame oil. Para sa akin, mas masarap ito sa ganitong paraan.” Pinili niyang huwag sundin ang recipe at gawin ito ayon sa kanyang paraan.
Ganito rin minsan ang tugon ko sa mga tagubilin ng Diyos. Sa halip na sundin nang buo ang Kanyang mga utos ayon sa Kasulatan, isinasalalay ko ito sa aking sariling opinyon at ginagawa ito sa aking sariling paraan.
Si Naaman, ang pinuno ng hukbo ng Syria, ay halos magkamali rin ng ganito. Nang matanggap niya ang tagubilin ng Diyos sa pamamagitan ng propetang si Eliseo na maligo sa Ilog Jordan upang gumaling ang kanyang ketong, nagalit ang mayabang na sundalo. May sarili siyang inaasahan kung paano dapat tugunan ang kanyang pangangailangan, iniisip na mas mainam ang kanyang opinyon kaysa sa utos ng Diyos (2 Hari 5:11-12). Gayunpaman, nahikayat siya ng kanyang mga lingkod na pakinggan ang mga salita ni Eliseo (v. 13). Bilang resulta, gumaling si Naaman.
Kapag ginagawa natin ang mga bagay ayon sa paraan ng Diyos, nararanasan natin ang isang kapayapaan na hindi maipaliwanag. Sama-sama nating ipagpatuloy ang pagtupad sa mga layunin Niya.

Friday, September 13, 2024

KIngdom Shaped Workplace

Ang mga pabrika sa Victorian England ay mga madilim na lugar. Mataas ang bilang ng mga namamatay, at madalas na namumuhay sa kahirapan ang mga manggagawa. “Paano mapapalago ng isang manggagawa ang kanyang mga ideals,” tanong ni George Cadbury, kung ang kanyang tahanan ay isang slum?” Kaya't nagtayo siya ng isang bagong uri ng pabrika para sa kanyang lumalaking negosyo ng tsokolate, isang pabrikang kapaki-pakinabang para sa kanyang mga manggagawa.
Ang resulta ay ang Bournville, isang baryo na may mahigit tatlong daang tahanan na may mga palaruan, paaralan, at simbahan para sa mga manggagawa ni Cadbury at kanilang mga pamilya. Sila ay binabayaran ng maayos at may alok na serbisyong medikal, lahat ng ito dahil sa pananampalataya ni Cadbury kay Cristo.
Itinuro sa atin ni Jesus na ipagdasal na mangyari ang kalooban ng Diyos “sa lupa gaya ng sa langit” (Mateo 6:10). Ang panalanging ito ay makatutulong sa atin na isipin, gaya ng ginawa ni Cadbury, kung ano ang magiging kalagayan ng ating mga pinagtatrabahuan sa ilalim ng pamamahala ng Diyos, kung saan ang ating "pagkain sa araw-araw" ay kinikita at ang ating "mga may utang" ay pinatawad (vv. 11-12). Bilang mga empleyado, nangangahulugan ito ng pagtatrabaho nang “buong puso . . . para sa Panginoon” (Colosas 3:23). Bilang mga tagapag-empleyo, ang ibig sabihin nito ay pagbibigay sa mga kawani ng kung ano ang “tama at patas” (4:1). Anuman ang ating tungkulin, binayaran man o boluntaryo, nangangahulugan ito ng pangangalaga sa kapakanan ng ating pinaglilingkuran.
Gaya ni George Cadbury, isipin natin kung paano magiging iba ang mga bagay kung ang Diyos ang namumuno sa ating mga komunidad at lugar ng trabaho. Dahil kapag Siya ang namumuno, umuunlad ang mga tao.

Thursday, September 12, 2024

Pagsasanay sa Pagkuha ng Impormasyon

Naranasan mo na bang magkwento, tapos biglang huminto dahil hindi mo maalala ang isang detalye tulad ng pangalan o petsa? Madalas nating iniisip na ito'y dahil sa pagtanda, na ang alaala ay humihina habang tumatagal. Pero ayon sa mga bagong pag-aaral, hindi na ganito ang pananaw. Ang totoo, hindi ang alaala natin ang problema; kundi ang kakayahan nating kunin o alalahanin ang mga ito. Kapag hindi natin regular na inuulit o inaalala, mas mahirap itong mabawi.
Isa sa mga paraan upang mapahusay ang kakayahang ito ay ang regular na pag-alala o pagsasanay sa pagbawi ng isang partikular na alaala. Alam ito ng ating Manlilikha, kaya inutusan Niya ang mga anak ng Israel na maglaan ng isang araw kada linggo para sa pagsamba at pahinga. Bukod sa pisikal na pahinga na dulot ng ganitong paghinga, nagkakaroon tayo ng pagkakataon para sa mental na pagsasanay—ang pag-alala na “sa anim na araw ay nilikha ng Panginoon ang langit at ang lupa, ang dagat, at lahat ng naroon” (Exodo 20:11). Tinutulungan tayong maalala na may Diyos, at hindi tayo iyon.
Sa bilis ng ating mga buhay, minsan nawawala ang ating pagkakakapit sa mga alaala ng ginawa ng Diyos para sa atin at sa iba. Nakakalimutan natin kung sino ang nagbabantay sa ating mga buhay at kung sino ang nangako ng Kanyang presensya kapag tayo’y nahihirapan at nalulungkot. Ang isang pahinga mula sa ating nakagawiang gawain ay nagbibigay ng pagkakataon para sa kinakailangang “pagsasanay sa pagbawi ng alaala”—isang sinadyang desisyon na huminto at alalahanin ang ating Diyos at “huwag kalimutan ang lahat ng kanyang kabutihan” (Awit 103:2).

Wednesday, September 11, 2024

Mga Kulay ng Pag-asa

Noong Setyembre 11, 2023—ang ikadalawampu't dalawang anibersaryo ng mga pag-atake laban sa United States—isang nakamamanghang double rainbow ang nagpaganda sa kalangitan sa itaas ng New York City. Tahanan ng dating Twin Towers, ang lungsod na ito ay nagdusa ng pinakamalaking pagkalugi sa mga pag-atake. Makalipas ang mahigit dalawang dekada, ang double rainbow ay nagdulot ng pag-asa at pagpapagaling sa mga naroroon upang makita ito. Ang isang video clip ng sandali ay tila nakuhanan ang mga rainbow na nagmumula sa site ng World Trade Center mismo.
Ang mga bahaghari sa kalangitan ay nagdulot ng katiyakan ng katapatan ng Diyos mula pa noong mga araw ni Noah. Sa pagtatapos ng paghatol ng Diyos sa kasalanan na nagresulta sa hindi maisip na pagkawasak, inilagay Niya ang makulay na tanglaw bilang isang visual na paalala ng “walang hanggang tipan sa pagitan [Niya] at ng lahat ng nilalang na may buhay” (Genesis 9:16). Pagkatapos ng apatnapung madilim na araw ng pag-ulan at mga buwan ng pagbaha (7:17-24), maiisip na lamang ng isa kung gaano katanggap-tanggap ang rainbow—“ang tanda ng tipan”—ay tiyak kay Noah at sa kaniyang pamilya (9:12-13) . Ito ay isang paalala ng katapatan ng Diyos na "hindi na muling magkakaroon ng baha upang sirain ang lupa" (v. 11).
Kapag nahaharap tayo sa madidilim na araw at kalunus-lunos na pagkalugi—dahil man sa natural na sakuna, pisikal o emosyonal na sakit, o kalagayan ng sakit—humarap tayo sa Diyos para sa pag-asa sa gitna nito. Kahit na hindi natin nasilayan ang Kanyang rainbow sa mga sandaling iyon, makatitiyak tayo sa Kanyang katapatan sa Kanyang mga pangako.

Tuesday, September 10, 2024

Espirituwal na Royalty

Nang kumuha ng DNA test si Jay Speights ng Rockville, Maryland, walang makapaghanda sa kanya para sa mga resultang natanggap niya. Naglalaman sila ng malaking sorpresa—siya ay isang prinsipe ng bansang Benin sa Kanlurang Aprika! Hindi nagtagal ay sumakay siya ng eroplano at bumisita sa bansa. Pagdating niya, binati at pinaulanan siya ng maligayang pag-dating ng maharlikang pamilya—pagsayaw, pagkanta, mga banner, at parada.
Si Jesus ay pumarito sa lupa bilang ang mabuting balita ng Diyos. Pumunta Siya sa Kanyang sariling bayan, ang bansang Israel, upang ibigay sa kanila ang mabuting balita at ipakita sa kanila ang daan palabas sa kadiliman. Marami ang tumanggap ng mensahe nang walang pakialam, tinatanggihan ang “tunay na liwanag” (Juan 1:9) at tumatangging tanggapin Siya bilang Mesiyas (v. 11). Ngunit ang kawalan ng paniniwala at kawalang-interes ay hindi pangkalahatan sa mga tao. Ang ilang tao ay mapagpakumbaba at masayang tinanggap ang paanyaya ni Kristo, tinanggap Siya bilang sakripisyo ng Diyos sa wakas para sa kasalanan, at naniwala sa Kanyang pangalan. Isang sorpresa ang naghihintay sa tapat na nalalabing ito. “Binigyan Niya [sila] ng karapatang maging mga anak ng Diyos” (t. 12)—na maging maharlikang mga anak Niya sa pamamagitan ng espirituwal na muling pagsilang.
Kapag tayo ay tumalikod sa kasalanan at kadiliman, tinanggap si Jesus, at naniniwala sa Kanyang pangalan, natuklasan natin na tayo ay mga anak ng Diyos, inampon bilang maharlika sa Kanyang pamilya. Nawa'y matamasa natin ang mga pagpapala habang ginagampanan natin ang mga responsibilidad bilang mga anak ng Hari.

Monday, September 9, 2024

Manatili kay Jesus

Nasunog nang buo ang Balsora Baptist Church. Habang nagtipon ang mga bumbero at mga miyembro ng komunidad matapos humupa ang apoy, nagulat sila nang makitang isang nasunog na krus ang nakatayo pa rin sa gitna ng usok at abo sa hangin. Sinabi ng isang bumbero na "kinuha ng apoy ang istruktura, ngunit hindi ang krus. [Ito ay isang paalala] na ang gusali ay gusali lamang. Ang simbahan ay ang kongregasyon."

Ang simbahan ay hindi isang gusali, kundi isang komunidad na pinagbuklod ng krus ni Cristo—Siya na namatay, inilibing, at muling nabuhay. Noong si Jesus ay namumuhay sa lupa, sinabi Niya kay Pedro na itatayo Niya ang Kanyang pandaigdigang simbahan, at walang makakasira nito (Mateo 16:18). Titipunin ni Jesus ang mga mananampalataya mula sa iba't ibang bahagi ng mundo at bubuo ng isang grupo na magpapatuloy sa lahat ng panahon. Ang komunidad na ito ay makakaranas ng matinding pagsubok, ngunit magtatagumpay sila sa huli. Mananahan ang Diyos sa kanila at sila’y Kanyang aalagaan (Efeso 2:22).

Kapag tayo’y nahihirapan na magtatag ng mga lokal na simbahan ngunit nagiging stagnant o napapabayaan, kapag ang mga gusali ay nasisira, o kapag tayo'y nababahala sa mga kapwa mananampalataya na nahihirapan sa ibang bahagi ng mundo, maalala natin na si Jesus ay buhay, aktibong nagbibigay-kakayahan sa mga tao ng Diyos na magpatuloy. Tayo ay bahagi ng simbahan na Kanyang itinatayo ngayon. Kasama natin Siya at kakampi natin Siya. Ang Kanyang krus ay nananatili.

Sunday, September 8, 2024

Ang Alamat ng Werewolf


Si Sophie ay isang gifted witch sa pamilya ng mga Deveraux, siya ay magaling sa parmasya at medisina at inaasahang maging susunod na magic priest.





Tulad ng dati, maagang lumabas si Sophie sa umaga upang magsanay sa pagpapalabas ng mga spell. Pagbukas niya ng pinto, nakita niya na may isang batang gwapong lalaki na may malubhang sugat ang nakahandusay sa labas ng pinto.



Inilagay ng mabait na si Sophie ang lalaki sa kwarto. Sa maingat na pagmamasid, nalaman niyang hindi ito ordinaryong sugat kundi kagat ng taong lobo. Ginamot niya ang sugat at pinainom ng gamot araw-araw para magamot ang binata.



Isang umaga, nagising ang binata at walang nakitang tao sa kwarto. Binuksan niya ang pinto at naglakad patungo sa bakod sa bakuran, nakatingin sa malayong tanawin, iniisip ang masasakit na alaala ng nakaraan.



Ang guwapong binata ay si Stefan, na dating nakatira sa isang maliit na nayon, kung saan ang mga tao ay namuhay ng masaya at may pag-asa sa sarili at sapat na pagkain. Ngunit ang kasawian ay laging dumarating nang tahimik, na ginagawang hindi handa ang mga tao.



Nagsimula ang kasawian sa isang full moon night. Sa kanyang pag-uwi pagkatapos magsanay ng swordmanship, narinig ni Stefan ang tawag para sa tulong. Ang isang taong lobo ay umatake kay Gia (kanyang kaibigan) at ang sitwasyon ay lubhang kritikal.



Sa isang emergency, ang mabait na matapang na lalaki ay sumugod upang harangan ang daan ng taong lobo at nagkaroon ng matinding labanan. Nakatakas ang werewolf matapos saksakin ng silver sword, ngunit nakagat din nito si Stefan.



Ang malubhang nasugatan na si Stefan ay bumagsak sa lupa na pagod na pagod. Sa kritikal na oras, si Gia ay iniisip lamang ang kanyang sariling kaligtasan, madaling umalis at iniwan si Stefan sa kagubatan.




Alam ni Stefan na siya ay nahawaan, kaya kailangan niyang umalis sa kanyang bayan nang walang pagpipilian. Sa ilalim ng patnubay ng pananampalataya, dumating si Stefan sa Grey Village at tuluyang nahimatay sa pintuan ni Sophie nang siya ay pagod na pagod.



Hinulaan ni Sophie na may darating na sakuna sa Gray, kaya regular siyang nagpapatrolya araw-araw at nag-aayos ng mga mahiwagang balakid, na sinasabi sa mga taganayon na iwasang lumabas nang mag-isa para maiwasan ang mga aksidente.




"Ngayong araw, bumalik si Sophie mula sa labas at napansin niyang walang tao sa kama. Matapos magmasid-masid, nakita niyang nakatayo ang binata sa tabi ng bakod ng bukid na para bang may iniisip."



Sa gabi, walang pag-aalinlangan na ibinunyag ni Stefan ang kanyang nakaraan. Hindi matukoy ni Sophie kung siya nga ba ang sanhi ng sakuna at nagpasya siyang pansamantalang itago ang katotohanan na siya ay nakagat bago alamin ang buong katotohanan.



Habang unti-unting gumaling si Stefan, siya na ang gumagawa ng lahat ng gawaing bahay upang makapagpokus si Sophie sa pag-aaral ng mahika. Matapos ang isang panahon ng pagkakasama, unti-unting umusbong ang pag-ibig sa pagitan ng dalawa.



Natutunan ni Sophie kung paano gumawa ng pangontra sa pagiging lobo mula sa isang sinaunang aklat ng mahika, na binanggit din na maaaring magamot ang mga lobo. Ang paggaling ay nangangailangan ng sumpa at ng mga pangil ng isang makapangyarihang bampira bilang gabay sa dugo.



Sa wakas, nalaman ng mga nakatatanda na si Stefan ay nahawahan ng kamandag. Kahit na nagbigay ng garantiya si Sophie, nagpasya silang palayasin si Stefan mula sa nayon at binalaan siyang maaaring hindi siya ang susunod na magic priest.



Ayaw ni Stefan na madamay ang kanyang minamahal, kaya't nagpasya siyang umalis. Bago siya umalis, ibinigay ni Sophie sa kanya ang matagumpay na nagawang pangontra sa pagiging lobo. Malungkot na nagpaalam ang dalawang magkasintahan at naghalikan sa huling pagkakataon.