Buhay at Kamatayan kay Cristo

Sa harap ng firing squad, tahimik na binilang ni Fyodor Dostoevsky ang huling mga sandali ng kanyang buhay. Dumaang mabagal ang malamig at tahimik na mga segundo habang nakatayo siya sa ilalim ng matitinding titig ng mga sundalong nakaumang ang kanilang mga riple sa kanya. Isang mananampalataya kay Jesu-Cristo, si Dostoevsky ay kinikilalang isa sa mga pinakadakilang manunulat sa kasaysayan ng panitikan, ang kanyang mga akda ay puno ng malalim na espiritwal at pilosopikal na katotohanan. Sa kanyang bantog na nobela na The Brothers Karamazov, masinsinan niyang tinalakay ang mga tema ng Diyos, buhay, kamatayan, at ang walang hanggang pakikibaka ng kaluluwa ng tao. Sinasabi tungkol sa kanya, "Siya ay nagsasalita tungkol kay Cristo nang may kasiglahan," ang kanyang pananampalataya ay nagliliyab kahit sa pinaka-madilim na sandali ng kanyang buhay.
Itinaas ang mga riple. Isang matalim na utos ang pumunit sa hangin: "Handa! . . . Tutok . . ."
Sa mga sandaling gaya nito, lumilinaw ang tunay na kahulugan ng buhay at kamatayan. Si Jesus, na tumutukoy sa sarili Niyang nalalapit na kamatayan, ay nagsalita sa Kanyang mga alagad—at sa atin—tungkol sa walang hanggang halaga ng buhay na inihahandog para sa higit na dakilang layunin. “Dumating na ang oras,” sabi Niya (Juan 12:23). Gumamit Siya ng isang payak ngunit makapangyarihang larawan: ang butil ng trigo, na kailangang mamatay upang makapagdulot ng masaganang ani (talata 24). Binalaan tayo ni Jesus na huwag labis na ibigin ang buhay na ito, sapagkat yaong mga handang isuko ito alang-alang sa Kanya ang siyang makasusumpong ng buhay na walang hanggan (talata 25).
Ang pagiging alagad ni Cristo ay nangangailangan ng sakripisyo. Ngunit sa panawagang ito ng pagsuko ay nakapaloob ang isang pangako ng pag-asa: “Pararangalan ng aking Ama ang sinumang naglilingkod sa akin” (talata 26). Sa pagkawala, tayo'y nagkakamit. Sa kamatayan, tayo'y tunay na nabubuhay.
Para kay Dostoevsky, ang kamatayan ay ilang saglit na lamang. Ngunit sa isang nakakagulat na pagliko ng kapalaran, dumating ang isang mensahero—may dala-dalang liham mula sa Tsar. Isang pagpapatawad. Isang kaligtasan. Nasagip ang kanyang buhay sa huling saglit. Ang karanasang ito, na malalim na nag-ugat sa kanyang kaluluwa, ay humubog sa lahat ng kanyang mga susunod na akda. Ang anino ng kamatayan at ang liwanag ng pagtubos ay magkaugnay na bumalot sa bawat pahina ng kanyang mga isinulat. Kaya naman, nararapat lamang na ang The Brothers Karamazov ay nagtataglay ng sipi mula sa Juan 12:24 bilang pambungad:
"Malibang ang isang butil ng trigo ay mahulog sa lupa at mamatay, ito'y nananatiling nag-iisa. Ngunit kung ito'y mamatay, ito'y magbubunga ng marami."
Ang halos pagkamatay ni Dostoevsky ay naging kanyang pagtatanim—isang kamatayang nagbunga ng isang pamana na patuloy na namumunga hanggang ngayon.