Magmadali sa Pagbabahagi ng Biyaya: Ang Halaga ng Bawat Kaluluwa

Si Adolfo Kaminsky ay marunong magtanggal ng hindi mabuburang tinta mula sa papel. Bilang miyembro ng kilusang paglaban sa mga Nazi sa France, binago niya ang mga identification card upang iligtas ang daan-daang tao mula sa mga kampo ng konsentrasyon. Minsan binigyan siya ng tatlong araw upang gumawa ng siyam na raan (900) na birth at baptismal certificates at mga ration card para sa tatlong daang (300) batang Hudyo. Nagtrabaho siya nang dalawang araw nang tuluy-tuloy na hindi natutulog, sinasabi sa sarili, “Sa loob ng isang oras makakagawa ako ng tatlumpung blangkong dokumento. Kung matutulog ako ng isang oras, tatlumpung tao ang mamamatay.” Ang apostol na si Pablo ay nabuhay na may malalim na layunin at pagkadama ng pagkaapurahan dahil nauunawaan niya ang halaga ng bawat kaluluwa. Nang paalalahanan niya ang mga mananampalataya sa Efeso kung paano siya “naglingkod sa Panginoon nang may malaking pagpapakumbaba, may mga luha, at sa gitna ng matitinding pagsubok,” ipinakita niya kung ano ang tunay na debosyon—ang buhay na lubos na iniaalay sa misyon ng Diyos. Hindi naging madali ang ministeryo ni Pablo; hinarap niya ang pag-uusig, kahirapan, at hindi pagkakaunawaan, ngunit ang kanyang pag-ibig kay Cristo at sa kapwa ang patuloy na nagtulak sa kanya pasulong. Sinabi niyang hindi siya nag-alinlangang ibahagi ang anumang makatutulong sa iba upang lumago sa pananampalataya. Nag-aalab ang kanyang puso sa pagnanais na makita ang mga tao na tumalikod sa kasalanan at maranasan ang nagbabagong biyaya ni Jesus. Para kay Pablo, ang pangangaral ng pagsisisi at pananampalataya ay hindi lamang tungkulin kundi isang tawag na hindi niya kayang balewalain. Kahit pa siya ay naglalayag pabalik sa Jerusalem, alam niyang may panganib na naghihintay sa kanya, nanatiling malinaw ang kanyang layunin: tapusin ang takbuhin at ganapin ang gawaing ipinagkatiwala sa kanya ni Jesus—ang pagpapahayag ng Mabuting Balita ng biyaya ng Diyos. Alam ni Pablo na hindi niya kayang iligtas ang sinuman sa sarili niyang kakayahan. Tanging ang Diyos lamang ang may kapangyarihang baguhin ang puso at magbigay ng kaligtasan. Gayunman, alam din niyang tinawag siya upang maging mensahero—upang ituro sa iba ang tanging pangalan sa silong ng langit na ipinagkaloob sa tao upang tayo ay maligtas, ang pangalan ni Jesus. Sa gayon ding paraan, maaaring inilalagay ng Banal na Espiritu sa iyong puso ang isang tao ngayon—marahil isang kaibigan, kapamilya, o katrabaho. Tulad ni Pablo, maaari mong ibahagi sa kanila ang mensahe ng pag-asa at kapatawaran na matatagpuan kay Cristo. Ang iyong mga salita, malasakit, at patotoo ay maaaring maging liwanag na gagamitin ng Diyos upang lapitan sila sa Kanya. Huwag mong hintayin ang perpektong pagkakataon; magtiwala sa paggabay ng Espiritu at ibahagi ang Mabuting Balita ngayon.

Ang Pangangalaga ng Diyos: Magtiwala sa Kanyang Perpektong Timing

Ang kapitbahayan ni Dante sa Maynila ay madalas bahain. Tuwing umuulan, tumatawid ang batang si Dante sa isang pansamantalang tulay na gawa sa kahoy na itinayo ng kanilang kapitbahay upang makarating sa paaralan. “Sobrang nakatulong si Mang Tomas sa aming komunidad,” sabi ni Dante. “Ginagabayan niya ako sa pagtawid at pinapayungan pa ako sa ulan.” Pagkalipas ng ilang taon, sumali si Dante sa isang simbahan sa hilagang bahagi ng Maynila. Ang kanyang Bible study leader na si Leo ang naging tagapagturo niya sa pananampalataya. Sa isang pag-uusap tungkol sa kanilang kabataan, natuklasan ni Dante na si Leo pala ay anak ni Mang Tomas! “Walang bagay na aksidente,” sabi ni Dante. “Ginamit ng Diyos ang anak ng taong minsang tumulong sa akin upang palakasin naman ngayon ang aking pananampalataya.” Ang isang babae mula sa bayan ng Shunem ay nakaranas din ng kamangha-manghang pagkakaloob at katapatan ng Diyos sa kanyang buhay. Sa pananampalataya at pagsunod, sinunod niya ang utos ng propetang Eliseo na lisanin ang kanyang tahanan at manirahan sa ibang lugar upang makaiwas sa darating na taggutom (2 Hari 8:1–2). Sa paggawa nito, isinugal niya ang lahat—ang kanyang bahay, lupa, at kabuhayan. Ngunit nagtitiwala siya na iingatan sila ng Diyos. Pagkatapos ng taggutom, bumalik ang babae sa kanyang bayan, ngunit natuklasan niyang nawala na ang karapatan niya sa kanyang ari-arian. Umaasa ng tulong, nagpunta siya sa hari upang hilingin na maibalik ang kanyang bahay at lupa. Ngunit sa mismong sandaling iyon—ayon sa dakilang timing ng Diyos—ang hari ay nakikipag-usap kay Gehazi, ang lingkod ni Eliseo, na nagkukuwento tungkol sa himalang muling pagkabuhay ng isang batang lalaki na ginawa ni Eliseo. At eksaktong sa oras na iyon, sinabi ni Gehazi, “Ito po ang babae, aking panginoon na hari, at ito ang kanyang anak na muling binuhay ni Eliseo” (talata 5). Isang pambihirang pagkakataon—ngunit hindi talaga ito aksidente. Inayos ng Diyos ang bawat detalye. Naantig ang hari sa kanyang kwento at agad niyang itinalaga ang isang opisyal upang asikasuhin ang kaso ng babae at ibinalik sa kanya ang kanyang lupa at lahat ng ani nito (talata 6). Ang kuwentong ito ay nagpapaalala sa atin na ang timing ng Diyos ay laging perpekto. Kahit tila hindi ayon sa plano o puno ng kawalan ng katiyakan ang ating mga sitwasyon, nananatiling Siya ang may kontrol—patuloy na kumikilos sa likod ng lahat upang magdala ng katarungan, pagpapala, at panunumbalik. Maaari tayong magtiwala nang lubos sa dakilang pangangalaga ng Diyos, sapagkat hindi Niya kailanman pababayaan ang mga tapat sa Kanya.

Hindi Ka Nag-iisa sa Matatarik na Hamon

Isa sa mga pinakatatanging alaala ng pagkabata ng anak ni Kirsten ay ang araw na tinuruan siya ng kanyang ama na magbisikleta nang walang training wheels. Sa isang bahagi ng kanilang pamamasyal, itinukod ng asawa ni Kirsten ang kanyang mga paa sa mga hub ng gulong sa likuran (habang ang anak ay nakaapak sa mga pedal at magkasalo silang humawak sa manibela) upang makapagpausog silang magkasama sa isang bahagyang pababang daan. Naalala ng anak ang malakas na tawa ng kanyang ama sa tuwa—malayong-malayo sa takot na naramdaman niya noong sandaling iyon. Napakaikli ng biyahe kaya nangyari ang lahat nang napakabilis at hindi na ito nagawang huminto ng ama upang makiramay sa kanyang nararamdaman. Ngayon, kapag binabalikan nila ang pangyayaring iyon, banayad na tinutugon ng asawa ni Kirsten ang alaala ng kanilang anak sa pamamagitan ng pagsasabi na alam niyang magiging maayos ang lahat. Ang kanilang kuwento ay isang angkop na talinghaga para sa mga sandaling tayo rin ay nakararanas ng takot sa buhay. Ang mga “burol” na hinaharap natin sa buhay ay madalas na nakakatakot tingnan—mga hamon, takot, o kawalang-katiyakan na tila matarik at mahirap akyatin. Mula sa ating pananaw, maaaring mukhang imposibleng mapagtagumpayan ang mga ito, at ang panganib na masaktan o mabigo ay tila napakatotoo. Ngunit ipinapaalala ng Biblia na hindi tayo kailanman nag-iisa sa mga sandaling iyon. Sapagkat “ang Panginoon ay kasama natin,” maaari nating harapin ang bawat takot nang may tapang, alam na ang Kanyang presensya ang nagbibigay sa atin ng lakas (Awit 118:6). Kahit na biguin tayo ng mga tao o hindi umabot ang tulong ng iba, nananatiling matatag ang Diyos bilang ating kanlungan at patuloy na pinagmumulan ng kapanatagan (tal. 8–9). Siya ang ating katulong (tal. 7), na gumagabay sa atin sa gitna ng mga pagsubok at nagbibigay ng biyaya upang mapagtiisan ang mga bagay na tila hindi kakayanin. Maaaring magdulot ang buhay ng mga pagkadapa, sugat, o sakit, ngunit sa kabila nito, itinataguyod tayo ng kapangyarihang nagliligtas ng Diyos. Ang Kanyang presensya ay hindi lamang nagbibigay ng aliw—ito rin ang nagbibigay ng lakas. Siya ang ating kalakasan kapag tayo’y mahina, at ating depensa kapag tinatangka tayong lamunin ng takot (tal. 14). Sa bawat matarik na hamon sa buhay, makapagmamahinga tayo sa katiyakan na ang Diyos na kasama natin ay mas dakila kaysa sa anumang balakid na nasa ating harapan.

Ang Walang Hanggang Biyaya na Nagpapabago sa Ating Trahedya

Ang Coniston Water sa maganda at tanyag na Lake District ng England ay isa sa mga paboritong bakasyunan ng mga pamilya sa UK. Ang tubig dito ay perpekto para sa pagsasakay ng bangka, paglangoy, at iba pang mga palarong pantubig. Gayunman, sa kabila ng kagandahan ng lugar na ito, dito rin naganap ang isang matinding trahedya. Noong 1967, pinapatakbo ni Donald Campbell ang kanyang hydroplane na Bluebird K7 sa pagtatangkang basagin ang pandaigdigang rekord ng bilis sa tubig. Naabot niya ang pinakamabilis na takbong 328 milya bawat oras (528 km/h), ngunit hindi na niya nagawang ipagdiwang ang tagumpay sapagkat bumagsak ang Bluebird at ikinasawi ni Campbell. Tunay na maaaring mangyari ang mga trahedya kahit sa pinakamagagandang lugar. Sa kuwento sa Genesis 2, ipinapaalala sa atin na ang Diyos, ang Manlilikha ng lahat, ay buong pag-ibig na inilagay ang unang tao sa Hardin ng Eden—isang lugar ng ganap na pagkakaisa, kasaganaan, at kapayapaan. Ito ay isang paraisong nilikha upang alagaan at tamasahin sa ilalim ng Kanyang patnubay. Ngunit sa kabila ng kagandahang iyon, naganap ang isang malungkot na pangyayari. Nang suwayin nina Adan at Eba ang Diyos, pumasok sa mundo ang kasalanan, at kasama nito ang sakit, kalungkutan, at kamatayan. Ang dating ganap at dalisay ay nadungisan ng pagkawasak—isang trahedyang patuloy na nakaaapekto sa buong sangnilikha hanggang ngayon. Ngunit sa Kanyang dakilang awa, hindi tayo pinabayaan ng Diyos. Si Jesucristo ay dumating upang ibalik ang nawala at bigyan ng buhay ang mga patay dahil sa kasalanan. Paalala ni apostol Pablo sa Roma 5:19 na sa pamamagitan ng pagsuway ni Adan, ang lahat ay naging makasalanan, ngunit sa pamamagitan ng pagsunod ni Jesucristo, marami ang ginawang matuwid. Ang sakripisyo ni Cristo ang nagbaligtad sa sumpa ng Eden, nagdala ng kapatawaran, pagbabagong-buhay, at pangako ng walang hanggang buhay sa lahat ng sumasampalataya sa Kanya. Sa pamamagitan ni Jesus, ang trahedya ay naging tagumpay. Ang krus, na dati’y sagisag ng pagdurusa, ay naging daan tungo sa pagtubos at walang hanggang kagandahan. Dahil sa Kanyang biyaya, maaari nating asahan ang isang bagong tahanang higit pa sa Eden—isang lugar na walang sakit, walang kamatayan, at walang luha. Mula sa kagandahan ay lumitaw ang trahedya nang pumasok ang kasalanan sa mundo. Ngunit sa kamangha-manghang biyaya ng Diyos, mula sa trahedya ay sumibol ang walang hanggang kagandahan—ang buhay na walang hanggan kasama Siya.

Magpakatatag at Magpakatapang: Ang Diyos ang ating Patnubay

Tinawag ng Diyos ang Kanyang bayan upang sumunod sa Kanya at inanyayahan silang manirahan sa isang masaganang “lupain na sagana sa gatas at pulot” (Exodo 3:8). Alam Niya na pagpasok nila sa lupaing ipinangako, haharap sila sa mga panganib mula sa mga kalabang hukbo at mga hadlang gaya ng mga napapaderang lungsod. Kasama na nila ang Diyos sa loob ng apatnapung taon ng kanilang paglalakbay sa disyerto, at hindi Niya sila pababayaan ngayon. Ipinangako Niya kay Josue, ang bagong pinuno, ang Kanyang presensiya sa kanila: “Sasaiyo ako; hindi kita iiwan ni pababayaan” (Josue 1:5). Alam ng Diyos na haharap si Josue sa mga pagsubok at kahirapan, at kakailanganin niyang maging matatag at matapang, ngunit tutulungan siya ng Diyos upang magawa ito. Tayong mga sumasampalataya kay Jesus, maging tayo man ay tinawag upang manatili o umalis, ay haharap din sa mga panganib, hamon, at pagdurusa sa buhay na ito. Ngunit maaari tayong kumapit sa mga pangako ng ating Diyos na kailanman ay hindi tayo iiwan. Dahil sa Kanya, maaari rin tayong maging matatag at matapang. Tinawag ng Diyos ang Kanyang bayan upang sumunod sa Kanya at inakay sila patungo sa isang lupaing sagana sa kasaganaan—isang “lupain na umaapaw sa gatas at pulot” (Exodo 3:8). Ang pangakong ito ay hindi lamang tungkol sa pisikal na kasaganahan kundi sa lugar ng kapayapaan, kapahingahan, at banal na pagpapala. Ngunit alam ng Diyos na ang paglalakbay patungo sa lupaing iyon ay hindi magiging madali. Kailangan harapin ng mga Israelita ang mga makapangyarihang kaaway, matataas na pader, at napakalalaking hamon na susubok sa kanilang pananampalataya at katapangan. Gayunman, tiniyak ng Panginoon na hindi Niya sila iiwan kailanman. Sa loob ng apatnapung taon, ginabayan Niya sila sa ilang—nagkaloob ng pagkain mula sa langit, tubig mula sa bato, at proteksyon laban sa kanilang mga kaaway. Sa bawat hakbang, ang Kanyang presensya ang naging kanilang lakas. At habang inihahanda sila ni Josue upang pumasok sa lupaing ipinangako, muling nagsalita ang Diyos ng katiyakan: “Sasaiyo ako; hindi kita iiwan ni pababayaan” (Josue 1:5). Ang pangakong ito ay hindi lamang para kay Josue, kundi para rin sa lahat ng nagtitiwala sa Kanya. Malaki ang tungkulin ni Josue. Kailangan niyang pamunuan ang bayan sa mga labanan, harapin ang takot at kawalang-katiyakan, at gumawa ng mahihirap na pasya. Ngunit malinaw ang utos ng Diyos sa kanya—“Magpakatatag ka at magpakatapang.” Ang lakas na ito ay hindi nagmula sa kakayahan ni Josue, kundi sa matatag na presensya ng Diyos. Dahil kasama niya ang Panginoon, makapagmumarcha siya nang may pagtitiwala, alam na ang tagumpay ay tiyak sa pamamagitan ng pananampalataya at pagsunod. Sa parehong paraan, tayong mga sumasampalataya kay Jesus ay tinatawag ding lumakad sa pananampalataya. Maging tayo man ay tinawag na manatili sa pamilyar na lugar o pumunta kung saan Niya tayo inuutusan, haharap din tayo sa mga pagsubok, takot, at mga hamon sa buhay. Ang daan ng pananampalataya ay bihirang madali, ngunit laging mahalaga dahil ang Diyos ay kasama natin. Ang Kanyang pangako ay hindi nagbabago: hindi Niya tayo iiwan ni pababayaan. Kapag ang buhay ay tila hindi tiyak o napakabigat, maaari tayong kumapit sa katotohanang ito—ang ating Diyos ay tapat. Dahil sa Kanyang presensya, kaya nating harapin ang anumang pagsubok nang may tapang at kapayapaan. Gaya ng pinalakas Niya si Josue noon, pinalalakas Niya rin tayo ngayon. Sa bawat laban at bawat panahon ng ating buhay, ang Diyos ang ating patnubay, tagapagtanggol, at pag-asa. At dahil sa Kanya, kaya rin nating maging matatag at matapang.

Ang Sikreto ng Kapanatagan

Paikot nang paikot, si Katie Ledecky ay nasa pamilyar na posisyon sa 1500-meter freestyle race sa 2024 Paris Olympics. Sa loob ng humigit-kumulang labinlimang minuto, malayo siya sa ibang mga manlalangoy at mag-isa sa kanyang mga isipin. Ano kaya ang iniisip ni Ledecky habang tumatakbo ang mahabang laban? Sa isang panayam kaagad matapos ang kanyang pagkapanalo ng gintong medalya kung saan nakapagtala siya ng bagong Olympic record, sinabi ni Ledecky na iniisip niya ang kanyang mga kasamang nagsasanay at paulit-ulit na binabanggit ang kanilang mga pangalan sa kanyang isipan. Ang mga manlalangoy sa malalayong distansya ay hindi lamang ang mga kailangang ituon ang kanilang isipan sa tamang mga bagay. Tayong mga nananampalataya kay Jesus ay kailangang bantayan din ang ating mga iniisip habang naglalakbay sa pananampalataya. Tulad ng mga atleta na sinasanay ang kanilang isipan upang manatiling matatag at iwasan ang mga sagabal sa mahabang karera, kailangan din nating maging maingat kung saan natin hinahayaan na manatili ang ating mga pag-iisip habang tinatakbo natin ang karerang espiritwal. Madali tayong madala ng takot, pag-aalala, galit, o tukso, ngunit tinatawag tayo ng Diyos sa isang mas mataas na pamantayan ng pag-iisip. Hinimok ng apostol Pablo ang iglesya sa Filipos na “magalak sa Panginoon,” huwag “mabalisa tungkol sa anumang bagay, kundi ipanalangin ang lahat” (Filipos 4:4, 6). Sa halip na hayaan ang pag-aalala na manaig, inaanyayahan tayong dalhin ang bawat alalahanin sa Diyos sa panalangin at magtiwala sa Kanyang mapagmahal na pag-aalaga. Ano ang bunga nito? “Ang kapayapaan ng Diyos, na hindi kayang abutin ng pag-iisip ng tao, ang siyang mag-iingat sa inyong mga puso at pag-iisip kay Cristo Jesus” (v. 7). Si Jesus, ang Prinsipe ng Kapayapaan, ang tumutulong upang mailagay sa tamang pananaw ang ating mga kabalisahan at problema at pinupuno tayo ng kapanatagang hindi maibibigay ng mundo. Pinaalalahanan din ni Pablo ang mga mananampalataya tungkol sa kahalagahan ng ating pinipiling pag-isipan: “Anumang bagay na totoo, kagalang-galang, matuwid, dalisay, kaibig-ibig, kapuri-puri—kung mayroong anumang bagay na marangal o kanais-nais—ito ang inyong isipin” (v. 😎. Ang ating mga iniisip ay humuhubog sa ating mga saloobin, at ang ating mga saloobin ay humuhubog sa ating mga gawa. Sa pagtutok sa mga bagay na sumasalamin sa katangian ng Diyos—katotohanan, kagandahan, kabutihan, at kadalisayan—inaanyayahan natin ang Kanyang kapayapaan na manahan sa atin at patnubayan ang ating mga hakbang. Habang lumilipas ang ating araw, maging maingat tayo kung saan napapadpad ang ating isipan. Kapag nakita natin ang kamay ng Diyos na gumagalaw sa ating buhay, maaari nating bilangin ang ating mga pagpapala, alalahanin ang Kanyang mga pangako, at sambahin Siya nang may pusong mapagpasalamat. Tulad ng isang manlalangoy na nakatuon ang paningin sa layunin sa kabila ng haba ng karera, maaari rin nating ituon ang ating isipan kay Cristo, na ang presensya ang magpapanatili at gagabay sa atin hanggang sa matapos ang karera ng pananampalataya.

Awa sa Pinakasimpleng Anyo

Kilala siya ng kanyang mga tagahanga bilang Nightbirde. Ang singer-songwriter na si Jane Kristen Marczewski ay nakilala noong 2021 sa isang tanyag na TV talent show. Noong 2017, siya ay na-diagnose na may Stage 3 breast cancer. Noong 2018, siya ay gumaling at idineklarang nasa remission. Nagsimula siyang mag-tour, ngunit makalipas ang ilang buwan, bumalik ang cancer at halos wala na siyang pag-asang mabuhay. Kamangha-mangha na muli siyang gumaling at idineklarang cancer-free. Ngunit noong Pebrero 19, 2022, pumanaw si Nightbirde. Sa gitna ng kanyang mahirap na paglalakbay, isinulat niya sa kanyang blog: “Pinaaalala ko sa aking sarili na ako’y nananalangin sa Diyos na hinayaang ang mga Israelita ay maligaw nang maraming dekada. Nakiusap silang makarating [sa lupang pangako]… ngunit sa halip, hinayaan Niya silang magpagala-gala, tinutugon ang mga panalangin na hindi nila nasabi. … Bawat umaga, pinapadalhan Niya sila ng tinapay ng awa mula sa langit… Hinahanap ko ang tinapay ng awa… Tinawag ito ng mga Israelita na manna, na ang ibig sabihin ay ‘ano ito?’ Iyon din ang tanong ko… May awa rito kung saanman—pero ano kaya iyon?” Ipinapakita ng kuwento ng Exodo ang lalim at katapatan ng awa ng Diyos. Una, ang Kanyang awa ay ipinangako na sa mga Israelita bago pa man nila ito maranasan. Tiniyak Niya sa kanila, “Kayo ay pakakainin ng tinapay” (Exodo 16:12), isang paalala na ang Kanyang pagkakaloob ay tiyak kahit nasa ilang sila kung saan walang tulong ng tao ang makapagpapanatili sa kanila. Pangalawa, ang Kanyang awa ay madalas na dumarating sa paraang nakakagulat sa atin. Nang unang lumitaw ang manna, “hindi nila alam kung ano iyon” (v. 15). Wala pa silang nakikitang katulad nito, patunay na ang awa ng Diyos ay hindi laging ayon sa ating inaasahan o naiisip. Maaaring dumating ito sa hindi pamilyar na anyo, binalot ng hiwaga, at gayunman, ito ay awa pa rin. Para sa mga Israelita, ang awa ng Diyos ay dumating bilang manna tuwing umaga, ang tinapay na araw-araw na nagpanatili sa kanilang buhay sa gitna ng disyertong tigang. Para kay Nightbirde, ang awa ay nakita sa mga payak at araw-araw na biyaya—isang mainit na kumot na ibinigay ng kaibigan, ang banayad na haplos ng mga kamay ng kanyang ina, at ang tahimik na katiyakan ng presensya ng Diyos sa kanyang pagdurusa. Ipinapaalala sa atin ng mga halimbawang ito na ang awa ng Diyos ay hindi lamang nakikita sa malalaking himala; madalas itong nagniningning sa mga simpleng kilos ng pag-ibig, hindi inaasahang pagkakaloob, at mga tahimik na sandali ng kaaliwan. Ang mahalaga ay hindi ang anyo ng awa, kundi ang tapat na puso ng Diyos na nagbibigay.

Hindi Nag-iisa: Ang Lakas ng Panalangin at Pagkakaisa

Isang pangkat ng mga hyena ang pumaligid sa nag-iisang leona. Nang salakayin siya ng mga nagngangalit na mababangis na hayop, lumaban ang leona. Kumakagat, kumakalmot, umuungol, at umuumaalulong sa desperadong pagtatangkang mapalayas ang kanyang mga kaaway, sa huli ay bumagsak siya. Habang pinagtutulungan siya ng pangkat, dumating ang isa pang leona upang iligtas siya, kasunod ang tatlong katuwang ilang segundo lamang ang pagitan. Kahit na mas marami ang kanilang kalaban, nagtagumpay ang mga dambuhalang pusa na palayasin ang mga hyena hanggang sa nagkawatak-watak ang mga ito. Magkakasama silang tumayo, nakatanaw sa malayo na para bang umaasang muling aatake ang mga kalaban. Ang mga tagasunod ni Jesus ay hindi makalalakad nang mag-isa sa paglalakbay na ito; kailangan natin ang suporta, pag-aliw, at panalangin ng iba. Ang pinakamakapangyarihang tulong na maibibigay natin sa isa’t isa ay ang kaloob ng panalangin, na nag-uugnay sa atin nang tuwiran sa puso ng Diyos. Alam na alam ito ni apostol Pablo. Sa kanyang sulat sa mga mananampalataya sa Roma, taimtim siyang nakiusap: “Nakikiusap ako sa inyo, mga kapatid, alang-alang sa ating Panginoong Jesu-Cristo at sa pag-ibig ng Espiritu, na makiisa kayo sa akin sa pamamagitan ng pananalangin sa Diyos para sa akin” (Roma 15:30). Hindi siya nahiyang aminin na kailangan niya ang panalangin ng iba. Hiniling niya na ipanalangin siyang maligtas mula sa mga hindi sumasampalataya sa Judea at na ang mga tao ng Panginoon ay malugod siyang tanggapin kasama ng mga kaloob na dala niya (v. 31). Kinilala rin ni Pablo ang kagandahan at lakas ng pagiging bahagi ng katawan ni Cristo. Pinahalagahan niya ang pag-aliw na nagmumula sa kanilang pagsasamahan at ang pagkakaisang dulot ng panalangin (v. 32). Upang patunayan na hindi rin sila nag-iisa sa kanilang mga pagsubok, isinama niya ang kanyang sariling mga panalangin para sa kanila at tinapos ang kanyang sulat sa isang makapangyarihang pagpapala: “Sumainyo nawa ang Diyos ng kapayapaan” (v. 33). Totoo pa rin ito para sa atin ngayon. Habang sinusundan natin si Jesus, makakaharap tayo ng mga pagsalungat, maging sa pisikal na hamon o sa mga espirituwal na labanan. Gayunman, ipinangako ng Diyos na hindi Niya tayo iiwan. Siya ang lumalaban para sa atin, nagpapalakas sa atin, at nagbibigay ng tagumpay. Ngunit tinatawag din Niya tayo upang magsama-sama bilang Kanyang bayan—itinataas ang isa’t isa, tapat na nananalangin, at laging handang manalangin sa lahat ng oras. Kapag ginawa natin ito, hindi lamang natin pinapasan ang bigat ng isa’t isa kundi nasasaksihan din natin ang kapayapaan at kapangyarihan ng Diyos na gumagawa sa ating kalagitnaan.

Saanman, Nandoon ang Diyos

Nang maingat na ipinaalam kay Lola ni Jasmine na malapit nang pumanaw ang kanyang lolo sa loob ng ilang araw, nag-alala ang lahat na siya’y malulungkot at mabalisa. “Nag-aalala ka ba?” tanong ng isa, iniisip na baka may mga katanungan siya tungkol sa kalagayan ng kanyang asawa o baka kailangan niya ng tulong para sa sarili niyang pangangailangan. Sandali siyang nag-isip. “Hindi,” kalmado niyang tugon, “Alam ko kung saan siya pupunta. Nandoon ang Diyos kasama niya.” Ang pahayag niyang ito tungkol sa presensya ng Diyos sa kanyang asawa ay kaayon ng sinabi ni David sa Awit 139: “Kung ako’y umakyat sa langit, naroon Ka; kung mahiga ako sa kalaliman, naroon Ka rin” (talata 😎. Bagaman ang katiyakan ng presensya ng Diyos na inilalarawan sa Awit 139 ay may kasamang tahimik na babala—na wala tayong mapupuntahan upang takasan ang Kanyang Espiritu—ito rin ay isa sa pinakamalalim na kaaliwan para sa mga umiibig sa Kanya. Itinanong ng mang-aawit na si David, “Saan ako makakapunta mula sa Iyong Espiritu? Saan ako makakatakas mula sa Iyong presensya?” (talata 7), hindi sa takot kundi sa pagkamangha, na kinikilala na ang presensya ng Diyos ay hindi maiiwasan, hindi dahil nais Niya tayong parusahan kundi dahil Siya ay laging malapit sa atin sa Kanyang pagmamahal. Para sa mga tinubos ng Kanyang biyaya, ang katotohanang ito ay nagiging bukal ng malalim na kapanatagan. Kailanman ay hindi tayo tunay na nag-iisa. Saan man tayo dalhin ng buhay—sa kagalakan man o sa kalungkutan, sa mga bagay na hindi natin alam o sa mga pamilyar na sakit—nandoon na ang Diyos. “Kahit doon ay aakayin ako ng Iyong kamay; kakalingain ako ng Iyong kanang kamay” (talata 10). Ang Kanyang paggabay ay matatag, ang Kanyang pagkakapit ay di matitinag. Sa mga sandaling ang buhay ay mabigat at ang ating damdamin ay nagsasabing tila malayo ang Diyos, pinapaalala ng awit na ito na ang Kanyang presensya ay hindi nakabase sa ating nararamdaman. Kahit hindi natin Siya makita o maramdaman, Siya ay nariyan. Kapag tayo’y dumaraan sa kadiliman, kalituhan, o pagdurusa, maaari nating panghawakan ang pangakong ang Diyos na nagmamahal sa atin ay hindi kailanman umalis sa ating tabi. Kaya kung ikaw ay nabibigatan, nababahala, o hindi tiyak sa mga bagay ngayon, nawa’y ang kaalaman tungkol sa walang patid na presensya ng Diyos ay magdala ng kaaliwan sa iyong puso. Nawa’y ipaalala nito sa iyo na alam Niya kung nasaan ka, kung ano ang iyong pinagdadaanan, at kung paano ka Niya dadalhin sa pagdaanang ito. Ang Diyos na lumikha sa iyo, tumubos sa iyo, at nagmamahal sa iyo nang higit sa kayang ipahayag ng salita—ay kasama mo ngayon at magpakailanman.

Nakatawid Mula sa Kamatayan Tungo sa Buhay

Isang pamilya na matagal nang nawalan ng ugnayan sa kanilang anak at kapatid na si Tyler ang nakatanggap ng isang urn na sinabing naglalaman ng kanyang abo matapos siya raw ay cremated. Dalawampu’t dalawang taong gulang lamang si Tyler, at ayon sa ulat, siya ay namatay dahil sa overdose ng droga. Sa loob ng ilang taon, pinagdusahan ni Tyler ang epekto ng kanyang pagkagumon sa droga at masasamang desisyon. Ngunit bago ang iniulat na overdose, siya ay nagbagong-buhay—naging malinis mula sa droga matapos mamalagi sa isang pasilidad para sa mga taong unti-unting bumabalik sa normal na pamumuhay at matagumpay na makatapos ng isang addiction recovery program. Maya-maya, isang nakakagulat na balita ang lumabas—buhay pala si Tyler! Napagkamalan siya ng mga awtoridad bilang ibang kabataang lalaki na totoong namatay sa overdose. Kalaunan, nang muli silang magkita ng kanyang pamilya at pag-isipan ang nangyari sa kabataang totoong namatay, sinabi ni Tyler, “Puwede rin sanang ako ‘yon.” Dumating ang panahon na hinarap ng mga Israelita ang isang katotohanang napakabigat—na sila ay itinuring na patay, kahit na sila ay buhay pa. Sa isang awit ng panaghoy, sinabi ng propetang si Amos ang mga salitang ito para sa mapaghimagsik na bayan ng Diyos: “Bumagsak ang Israel na birhen, at hindi na muling makakatindig” (Amos 5:2). Isang pahayag na tiyak na ginigising ang puso—patay na sila? Totoo nga bang wala na silang pag-asa? Ngunit sa gitna ng hatol, naroon pa rin ang malasakit at awa ng Diyos. Sa pamamagitan ni Amos, sinabi ng Diyos: “Hanapin ninyo ako at kayo'y mabubuhay” at “Hanapin ninyo ang mabuti, hindi ang masama, upang kayo’y mabuhay. Kung magkagayon, ang Panginoon, ang Diyos na Makapangyarihan sa lahat, ay sasainyo” (talata 4 at 14). Hindi ito basta paalala lamang—ito ay paanyaya ng Diyos na magbabalik ng buhay. Bagamat ang Israel ay nabuhay sa kasalanan at lumayo sa Diyos, inanyayahan pa rin sila ng Diyos na lumapit sa Kanya at makatagpo ng panibagong buhay. Hanggang ngayon, makapangyarihan pa rin ang mensaheng ito. Ang kasalanan ay maaaring humadlang sa ating relasyon sa Diyos, ngunit hindi ito kailangang maging huling kabanata ng ating buhay. Tulad ng mga Israelita, inaanyayahan tayong tumugon. Sa halip na itago o idahilan ang ating kasalanan, tinatawag tayong ikumpisal ito—dalhin sa Diyos na kilala na tayo, iniibig tayo, at handang magpatawad. Tulad ng sinabi ni Jesus sa Juan 5:24, “Ang nakikinig sa aking salita at sumasampalataya sa nagsugo sa akin ay may buhay na walang hanggan. Hindi na siya hahatulan kundi nakatawid na siya mula sa kamatayan tungo sa buhay.” Sa Kanyang pag-ibig, iniaakay tayo ng Diyos mula sa kamatayan patungo sa buhay. Ang kailangan lang natin ay tumugon—hanapin Siya, talikuran ang mali, at lumakad sa buhay na iniaalok Niya nang may pagmamahal.

Bawat Bahagi ay Mahalaga

Pagkatapos ng maraming taon ng paggabay ni Mark kay Caleb, labis siyang nasaktan nang malaman niyang may ibang mentor na itinalaga ang isang pinuno ng simbahan para sa binata. Sabi ng pinuno, “Sa wakas, may mentor na si Caleb.” Ano sa palagay nila ang ginagawa ko sa lahat ng taong ito? naitanong ni Mark sa sarili. Bagamat hindi siya umaasa ng gantimpala o pagkilala, hindi niya maiwasang masaktan. Ngunit pagkalipas ng ilang taon, sinabi ni Caleb kay Mark na dumating siya sa buhay nito sa panahon na labis niyang kailangan ng espirituwal na paggabay. Sa pagkarinig ng nakaaaliw na mga salitang iyon, napagtanto ni Mark ang isang bagay: Ipinagkakaloob ng Diyos ang partikular na mga kaloob sa mga mananampalataya kay Jesus upang maglingkod sa Kanya sa iba’t ibang paraan—nang hindi ikinukumpara ang sarili sa iba—at Siya rin ang nagtatakda ng tamang panahon. Sa 1 Corinto 12:4–31, ipinapakita ni apostol Pablo ang makapangyarihang larawan ng iglesia bilang katawan ni Cristo—iba-iba ngunit nagkakaisa. Bawat mananampalataya ay binigyan ng natatanging espirituwal na kaloob, tungkulin, at papel—hindi upang magpaligsahan kundi upang magtulungan at mapatatag ang buong katawan. Tulad ng isang katawan ng tao na nangangailangan ng bawat bahagi upang gumana nang maayos, gayundin ang iglesia ay lumalakas kapag ang bawat kasapi ay ginagalang at tinutupad ang tungkuling ipinagkaloob ng Diyos, kahit ito’y tahimik o di-nakikita. Binibigyang-diin ni Pablo na ang pagkakaiba-iba ay hindi kahinaan, kundi isang lakas na sinadyang idinisenyo ng Diyos. Hindi maaaring sabihin ng mata sa kamay, “Hindi kita kailangan,” at gayundin, hindi puwedeng iwaksi ng ulo ang mga paa. Ang bawat bahagi ay mahalaga. Bawat gawain, maliit man o malaki, lantad man o tago, ay mahalaga at pinararangalan ng Diyos. Sa 1 Corinto 3:6, binibigyan tayo ni Pablo ng isa pang paalala: “Ako ang nagtanim, si Apolos ang nagdilig, ngunit ang Diyos ang siyang nagpapalago.” Ang talatang ito ay tumutulong sa atin na manatili sa tamang pananaw—hindi mahalaga kung sino ang gumawa ng alin, kundi ang Diyos na siyang sanhi ng tunay na paglago. Ipinapakita ng kababaang-loob ni Pablo na kahit mahalaga ang ating mga gawain, ang tagumpay ay hindi galing sa tao kundi sa Diyos lamang. Ang katotohanang ito ay nagpapalaya sa atin mula sa pressure ng pagkukumpara. Habang ang mundo ay naghahambing at naghahangad ng papuri, ang Diyos ay tumitingin sa katapatan. Bawat isa sa atin ay binibigyan Niya ng panahon, gawain, at landas—at kasama Niya natin sa bawat hakbang. Ang ilan ay tinatawag upang magtanim ng buto ng katotohanan. Ang iba ay magdidilig nito sa pamamagitan ng pag-ibig at pagtitiyaga. Ang ilan naman ay makakakita ng ani. Ngunit lahat ng ito ay gawain ng Diyos, at lahat ay mahalaga. Kaya sa halip na mabalisa kung tila mas maliit o mas mabagal ang ating gawain kaysa sa iba, ituon natin ang ating puso sa katapatan sa gawain na ipinagkaloob ng Diyos sa atin ngayon. Magtiwala tayo na Siya ay nakakakita, nagbibigay-lakas, at magdadala ng bunga sa Kanyang takdang panahon. Ang ating kahalagahan ay hindi nakabase sa resulta o pagkilala, kundi sa katotohanang tayo ay pag-aari ng Diyos na may layunin para sa bawat isa sa atin. Ituon natin ang ating mga mata kay Jesus, ibigay ang ating buong puso sa kung ano mang ipinagkatiwala Niya sa atin, at maging masaya sa tagumpay ng iba habang lahat tayo ay nagtutulungan para sa Kanyang kaluwalhatian.

Tatakbo Ka Ba?

Si Tom, pitong taong gulang, ay humanga sa makinang na mga tropeo ng kanyang ama mula sa mga track and field na paligsahan sa paaralan na nakapatong sa isang estante. Naisip niya, "Gusto ko rin ng isa para sa kwarto ko." Kaya tinanong niya, “Dad, puwede ko bang makuha ang isa sa mga tropeo mo?” Sa kanyang gulat, sumagot ang ama, “Hindi, Tom, akin ang mga iyan. Pinaghirapan ko ang mga iyan, at puwede kang magkaroon ng sarili mong tropeo.” Doon sila gumawa ng plano—kung matatakbo ni Tom ang paligid ng kanto sa loob ng takdang oras (alam ng ama niyang kaya ito ng anak), ibibigay niya rito ang isang sariling tropeo. Nag-ensayo si Tom sa tulong ng kanyang ama, at makalipas ang isang linggo, masayang sumuporta ang ama habang tinatakbo ni Tom ang takdang ruta sa tamang oras. Natuto si Tom ng mahahalagang aral tungkol sa disiplina at pagsusumikap, at binati siya ng kanyang ama sa pamamagitan ng isang gantimpala. Anak, makinig ka sa turo ng iyong ama...” — Kawikaan 1:8 Sa kuwento ni Tom, makikita natin ang isang simpleng tagpo sa pagitan ng isang ama at anak na may malalim na aral. Nang humiling si Tom ng isa sa mga tropeo ng kanyang ama, hindi lang siya humihiling ng isang makinang na gantimpala—ipinapakita niya ang paghanga at ang pagnanais na tularan ang kanyang ama. Ngunit sa halip na ibigay ito kaagad, ginamit ng kanyang ama ang pagkakataon upang turuan siya ng mas mahalagang aral: ang mga gantimpala ay nakakamit sa pamamagitan ng pagsisikap, disiplina, at tiyaga. Ang tagpong ito ay sumasalamin sa karunungan ng Kawikaan 1:8–9, kung saan hinihikayat ng isang ama ang kanyang anak na makinig at matuto, na ang ganitong turo ay magiging gaya ng “koronang karangalan sa iyong ulo at kuwintas na kagandahan sa iyong leeg.” Hindi lang si Tom tinuruan ng kanyang ama kung paano tumakbo—tinuruan din siya kung paano harapin ang karera ng buhay. Ginabayan siya nito nang may pag-asa, kaayusan, at layunin—gaya ng ama sa Kawikaan na nagnanais na ang anak ay mamuhay ayon sa “matuwid, makatarungan, at tama” (talata 3). Sa ganitong paraan, ipinakilala rin ng ama ni Tom kung paanong tinuturuan tayo ng ating Amang Diyos—sa pagdidisiplina, paggabay, at pagpapalakas ng loob habang tinatahak natin ang ating landas ng pananampalataya. Ngunit paano kung wala kang amang gaya ng kay Tom? Paano kung walang nagturo o gumabay sa iyo sa karera ng pananampalataya? Ang mabuting balita ay ito: kahit wala kang ama sa lupa, hindi ka kailanman pababayaan ng Diyos. Maaari Siyang magpadala ng isang tagapagturo o mentor sa iyong buhay—isang guro, kaibigan, pastor, o kapwa mananampalataya na tutulong sa iyong paglago sa karunungan at pananampalataya. At kung minsan, maaaring ikaw mismo ang tinatawag ng Diyos upang maging mentor sa iba. Kapag lumalakad ka nang malapit kay Jesus, ang iyong buhay ay nagiging halimbawa ng Kanyang katotohanan, at ang iyong mga salita ay maaaring magsilbing gabay sa iba sa kanilang pagtakbo sa pananampalataya. Ang karera ng buhay kasama si Jesus ay hindi madaling tahakin—ngunit ito’y laging may kabuluhan. At gaya ng ama ni Tom na masayang naghihintay sa finish line na may gantimpala, ang ating Amang Diyos ay nakatingin at nagpapalakpak habang tayo’y nagpapatuloy, at ipinangako Niya sa atin ang pinakadakilang gantimpala: ang buhay na walang hanggan kasama Niya.

Bakit Ka Naghuhukay?

Si Adam ay may bagong tuta, si Winston. Kumakagat siya. Natutulog. Kumakain. (At may isa o dalawang ibang ginagawa.) At oo, naghuhukay siya. Pero hindi basta-basta ang paghuhukay ni Winston. Para siyang nagtatunnel. Parang tumatakas mula sa kulungan. Paulit-ulit, masigasig, at marumi. “Bakit ba ang hilig maghukay ng aso na ’to?” tanong ni Adam kamakailan. Pagkatapos ay napagtanto niya: Isa rin pala siyang tagahukay—madalas mag-“hukay” sa kung anu-anong bagay na inaasahan niyang magpapaligaya sa kanya. Hindi naman laging masama ang mga bagay na ito. Pero kapag si Adam ay sobra ang pagtutok sa paghahanap ng kasiyahan sa mga bagay na hiwalay sa Diyos, nagiging isa rin siyang tagahukay. Ang paghuhukay ng kahulugan o kasiyahan na malayo sa Diyos ay nag-iiwan sa kanya ng maruming pagkatao—at uhaw pa rin sa kung anong higit pa. Sa Lumang Tipan, mahigpit na sinaway ni propetang Jeremias ang bayan ng Israel dahil sila'y naging mga tagahukay. Sa pamamagitan ni Jeremias, ipinaabot ng Diyos ang Kanyang panaghoy: “Tinalikuran nila ako, ang bukal ng tubig na nagbibigay-buhay, at naghukay sila ng sariling imbakan ng tubig—mga imbakan na sira at hindi kayang mag-imbak ng tubig” (Jeremias 2:13). Isang masakit at malinaw na larawan ito: tinalikuran ng mga tao ang tunay at buhay na pinagmumulan ng kasiyahan at nilikha nila ang sarili nilang paraan upang magpakasaya—pero lahat ng iyon ay walang saysay. Kahit anong hukay nila, nananatili silang tuyot at uhaw. Ngunit hindi lang ito para sa sinaunang Israel. Tayo rin, minsan ay nagiging mga tagahukay. Tumutakbo tayo sa tagumpay, relasyon, kasiyahan, social media, ari-arian, at mga achievement—umaasang ito ang pupuno sa puwang sa ating puso. Maaaring hindi naman laging masama ang mga ito, pero hindi sila kailanman nilikha para palitan ang tubig na nagbibigay-buhay na tanging Diyos lamang ang makapagbibigay. Sa Juan 4, nakatagpo ni Hesus ang isang babaeng Samaritana sa balon. Siya rin ay naghukay sa maling mga lugar—sa mga nasirang relasyon at sa opinyon ng iba. Ngunit buong kahinahunan siyang inalok ni Hesus ng higit pa: “tubig na nagbibigay-buhay”, tubig na tunay na nakakabusog sa kaluluwa. Hindi lang pisikal na uhaw ang tinutukoy Niya—kundi ang malalim na pagnanasa ng bawat isa sa atin para sa layunin, pag-ibig, kapatawaran, at buhay na walang hanggan. Totoo, lahat tayo ay tagahukay minsan—naghahanap, nagsusumikap, pilit pinupunan ang kawalan. Pero ang mabuting balita ay hindi tayo kinokondena ng Diyos—inaanyayahan Niya tayo. Tinuturuan Niya tayong tumigil sa paghuhukay sa tuyot at sirang lupa, at lumapit sa Kanya. Iniaalok Niya ang tubig na nagbibigay-buhay—ang Kanyang presensya, ang Kanyang Espiritu, ang Kanyang pag-ibig—na siyang tunay na nakapagbibigay ng kasiyahan. Kaya ngayon, kung pagod ka na sa kahuhukay at tila wala pa ring laman ang iyong puso, huminto ka muna at makinig. Naroroon ang Diyos. At handa Siyang punuin ka ng tubig na tunay na nagbibigay ng buhay.

Panalangin ni Jesus para sa Atin: Hindi Siya Nananahimik

"Jesus, paano Ka nananalangin para sa akin?" Hindi kailanman naisip ni Arthur na itanong ito hanggang sa ibinahagi ng kaibigan niyang si Lou ang karanasan ng taos-pusong panalangin niya kay Cristo—noong naharap siya sa isang sitwasyong higit sa kaya niyang unawain o lampasan sa sarili niyang lakas at karunungan. Nang marinig ni Arthur ang tanong na iyon mula kay Lou habang nananalangin, nagdulot ito sa kanya ng panibagong pag-unawa at lalim sa kanyang sariling buhay panalangin. Sa Lucas 22, makikita natin ang isang napakalalim at personal na sandali kung paano nananalangin si Jesus para sa mga mahal Niya. Walang pagtatago o pag-aalinlangan nang sabihin Niya kay Simon Pedro: “Simon, Simon, hiniling ni Satanas na kayo’y salain na parang trigo. Ngunit ako’y nanalangin para sa iyo, upang huwag manghina ang iyong pananampalataya.” (Lucas 22:31–32) Alam ni Jesus kung ano ang kakaharapin ni Pedro: takot, pagkabigo, at matinding pagsisisi. Alam Niyang itatatwa Siya ni Pedro — hindi lang isang beses kundi tatlong ulit. Ngunit sa halip na husgahan siya, ipinagdasal Siya ni Jesus. At partikular ang panalangin: na huwag tuluyang manghina ang kanyang pananampalataya. Bagaman nanghina ang loob ni Pedro at siya’y nadapa, nanatili ang kanyang pananampalataya—hindi dahil sa sarili niyang lakas, kundi dahil sa biyaya ni Cristo. At hindi nasayang ang panalangin na iyon. Sa aklat ng Mga Gawa, makikita natin ang katuparan ng panalangin ni Jesus. Ang dating Pedro na tumangging kilalanin si Jesus ay naging matapang na tagapagsalita ng Mabuting Balita. Ginamit siya ng Diyos upang maipahayag ang kaligtasan — hindi lang sa mga Hudyo, kundi pati sa mga Hentil. Ang kanyang pananampalatayang dating dumaan sa apoy ay naging matibay at mabisang kasangkapan ng Diyos — gaya ng ipinanalangin ni Jesus. At heto ang pag-asa para sa ating lahat: hindi lang si Pedro ang ipinanalangin ni Jesus. Sabi ni apostol Pablo, si Cristo Jesus na namatay at muling nabuhay ay nasa kanan ng Diyos at patuloy na namamagitan para sa atin (Roma 8:34). Ibig sabihin, hanggang ngayon, sa gitna ng ating kahinaan, pagdududa, at mga pagsubok, ipinapanalangin ka ni Jesus. Hindi Siya malayo o walang pakialam. Alam Niya ang mga labang hinaharap mo—maging yaong mga lihim mong binubuno. At sa gitna ng lahat ng iyon, itinataas Niya ang pangalan mo sa Ama. Kapag ikaw ay napapagod, tinutukso, o nawawalan ng pag-asa, alalahanin mong may isang Tagapagtaguyod na nananalangin para sa iyo. Sa Juan 17, ipinanalangin ni Jesus hindi lamang ang Kanyang mga alagad, kundi pati na rin ang “mga mananampalataya sa pamamagitan ng kanilang salita” (Juan 17:20). Kabilang tayo roon. Ikaw ay bahagi ng panalangin ni Jesus noon pa man. Ang Kanyang puso, pag-ibig, at panalangin ay hindi nasasakop ng panahon. Kabilang ka sa Kanyang malasakit. Kaya kapag pakiramdam mong sinasala ka ng buhay na parang trigo, huwag kang panghinaan ng loob. Ang Tagapagligtas na nanalangin para kay Pedro, at ngayo’y nasa kanan ng Diyos, ay patuloy na nananalangin para sa’yo. At sa pamamagitan ng Kanyang biyaya — mananatili ang iyong pananampalataya.

Ang Titik ng Buhay: Paano Tayo Hinuhubog ng Maliliit na Bagay

"Dito ka ba lumaki?" Mahirap sagutin ang tanong ng dental hygienist ni Karen dahil nasa loob pa ng bibig niya ang mga gamit panglinis ng ngipin. Ipinaliwanag ng hygienist na noong 1945, ang lungsod ni Karen ang naging kauna-unahang lugar sa buong mundo na nagdagdag ng fluoride sa pampublikong inuming tubig. Iniisip na nakakatulong ito laban sa pagkabulok ng ngipin, at hindi naman ito nangangailangan ng marami—tinatayang 0.7 milligrams ng fluoride sa bawat isang litro ng tubig lamang. Ang positibong epekto nito ay halatang-halata para sa isang bihasang propesyonal. Pero si Karen, ni hindi niya alam—uminom na pala siya nito buong buhay niya! Ang mga bagay na ating tinatanggap o kinokonsumo araw-araw—maging ito man ay pisikal, emosyonal, o espiritwal—ay may kapangyarihang hubugin kung sino tayo sa paglipas ng panahon. Madalas nating pagtuunan ng pansin ang pagkain at inumin, ngunit ang totoo, lahat ng ating pinapapasok sa ating isipan at puso sa pamamagitan ng libangan, social media, mga usapan, at pakikipagkaibigan ay may naiwan ding bakas sa atin. Bawat impluwensya, gaano man ito kaliit, ay may kakayahang baguhin ang ating pag-iisip, asal, at paniniwala. Alam ito ni apostol Pablo. Kaya't sinabi niya sa Roma 12:2, “Huwag kayong makiayon sa takbo ng mundong ito. Sa halip, hayaang baguhin kayo sa pamamagitan ng pagbabago ng inyong pag-iisip.” Ibig sabihin, tinatawagan tayo na huwag basta sumunod sa uso ng mundo kundi hayaang ang ating kaisipan ay baguhin ng Diyos. Ang pagbabago ay hindi biglaan—ito ay isang paglalakbay habang tayo’y nabubuhay. At habang ang Banal na Espiritu ay patuloy na gumagawa sa atin upang tayo’y maging higit na katulad ni Jesus, ang ating araw-araw na mga gawain at desisyon ay maaaring makatulong o makaabala sa prosesong iyon. Ngunit hindi laging madali malaman kung ano ang ating talagang kinokonsumo. May mga mensahe, relasyon, o negatibong bagay na unti-unting nakakaapekto sa atin nang hindi natin namamalayan. Kaya’t napakahalaga na humingi tayo ng tulong sa Diyos, na sagana sa “karunungan at kaalaman” (Roma 11:33), upang ipakita sa atin ang katotohanan. Kapag tayo’y mapagpakumbabang humingi, binibigyan Niya tayo ng kaalaman at pang-unawa upang matukoy kung ang mga bagay sa ating buhay ay lumalapit ba sa Kanyang kalooban o lumalayo. Kapag nabago na ang ating isipan, nagsisimula tayong makakita nang mas malinaw. Natututo tayong “masuri at mapatunayan kung ano ang kalooban ng Diyos—ang mabuti, kasiya-siya, at ganap na kalooban Niya” (Roma 12:2). Natututo rin tayong suriin ang ating sarili nang may “katinuan ng pag-iisip” (talata 3), na kinikilala na hindi tayo sapat sa ating sarili kundi umaasa lamang sa biyaya ng Diyos. Anuman ang ipagawa sa atin ng Diyos—maging ito man ay paglayo sa mga bagay na nakakaistorbo sa atin, pagpili ng mas makabubuting impluwensya, o pagsisimula ng mga gawain na makapagbibigay-buhay sa ating pananampalataya—makakaasa tayong ito ay para sa ating ikabubuti. Maaaring may kapalit ang pagsunod, ngunit ang gantimpala ay higit pa sa anumang mawawala. Sapagkat gaya ng sabi ni Pablo sa Roma 11:36, “Sapagkat mula sa Kanya, sa pamamagitan Niya, at para sa Kanya ang lahat ng bagay.” Siya ang lumikha, ang sumusuporta, at ang nakakaalam ng pinakamainam para sa atin. At kung susunod tayo sa Kanya, tayo’y lalago hindi lamang sa karunungan kundi pati na rin sa kagalakan at kapayapaan.

Huli sa Bra: Babaeng May Dalang Pagong, Nabuking sa Airport

Nagulat ang mga tauhan ng TSA (Transportation Security Administration) matapos mahuli ang isang babae na nagtangkang ipuslit ang dalawang buhay na pagong sa loob ng eroplano.
Noong Hulyo 22, nag-post ang TSA sa X ng mga larawan na kuha sa isang checkpoint ng paliparan, kung saan makikitang nasa lalagyan ang dalawang buhay na pagong.
Ayon sa kanilang pahayag, muling nananawagan ang ahensiya na itigil na ng mga pasahero ang pagtatago ng mga hayop sa kakaibang bahagi ng katawan.
Batay sa ulat, inilabas umano ng pasahero ang dalawang pagong mula sa kanyang dibdib. Ayon sa tagapagsalita ng TSA, naganap ang insidente noong Abril sa Miami International Airport. Napansin ng Advanced Imaging Technology ang kahina-hinalang bahagi sa dibdib ng babae, kaya’t dito niya inalis ang dalawang buhay na pagong.
Dumating sa lugar ang Miami-Dade Sheriff’s Office, U.S. Customs and Border Protection, at Florida Department of Fish and Wildlife upang tumugon sa insidente.

Ang Di-Natitinag na Panalangin: Kapangyarihan ng Pananalangin Para sa Iba

“Hindi ko alam kung nasaan na ako ngayon kung hindi ipinagdasal ng nanay ko,” kwento ni Rahim, kaibigan ni James. “Sa tingin ko, baka hindi na nga ako buhay ngayon.” Siya ay dating nalulong sa droga at nakulong dahil sa pagtutulak. Habang nagkakape sila isang araw, ibinahagi niya kung gaano kalaki ang naging epekto ng panalangin ng kanyang ina sa kanyang buhay. “Kahit na labis ko siyang binigo, hindi siya tumigil sa pagmamahal sa akin sa pamamagitan ng kanyang mga panalangin. Napasok ako sa matinding gulo, pero kung hindi siya nanalangin para sa akin, alam kong mas masahol pa sana ang nangyari.” Ang salaysay sa Lumang Tipan tungkol kay Samuel ay nagbibigay sa atin ng isang makapangyarihang halimbawa ng taong nanatiling tapat sa Diyos at sa kapwa sa pamamagitan ng patuloy na pananalangin. Noong araw na kinoronahan si Saul bilang hari sa Gilgal, labis na nabigo si propetang Samuel. Bagamat matapat niyang pinamunuan ang mga Israelita at ginabayan sila ayon sa karunungan ng Diyos, pinili pa rin ng mga tao na ilagay ang kanilang tiwala sa isang taong hari kaysa sa Panginoon. Ang kanilang kagustuhang magkaroon ng monarkiya ay palatandaan ng pagtalikod sa Diyos na siyang nagligtas at nagtaguyod sa kanila sa buong kasaysayan. Bilang pagpapakita ng Kanyang pagkadismaya, nagpadala ang Diyos ng isang di-karaniwang bagyo habang nagkakatipon ang mga tao—isang pangyayaring ikinatakot nila at nagpabukas sa kanilang mata sa pagkakamali nila (1 Samuel 12:16–18). Sa gitna ng takot at pagsisisi, nakiusap ang mga tao kay Samuel na ipanalangin sila. Maari sanang magalit si Samuel at tanggihan ang kanilang kahilingan, sapagkat hindi lamang siya ang kanilang tinanggihan kundi pati ang Diyos. Ngunit sa halip, ipinakita niya ang biyaya at kababaang-loob ng isang tunay na lingkod ng Diyos. Sinabi niya, “Malayo na sa akin na magkasala laban sa Panginoon sa pamamagitan ng hindi pananalangin para sa inyo” (talata 23). Ang tugon ni Samuel ay isang makapangyarihang paalala na ang pananalangin para sa iba ay hindi lamang kabutihang-loob kundi isang gawa ng pagsunod at katapatan. Ipinapakita nito na inuuna natin ang Diyos sa ating mga puso at buhay. Kahit tayo’y masaktan o mabigo ng ibang tao, maaari pa rin natin silang mahalin sa pamamagitan ng panalangin. At kapag ginagawa natin ito, binubuksan natin ang pintuan para sa Diyos na kumilos sa paraang Siya lamang ang makakagawa. Ang panalangin ay hindi lamang tungkulin—ito’y isang pribilehiyo, isang paanyaya na masaksihan ang kapangyarihang nagpapabago na tanging Diyos lamang ang kayang ibigay. At ito’y isang bagay na ayaw nating makaligtaan.

Nagningning sa Kanyang Presensya: Ang Lihim ng Patuloy na Pagbabago

Tirahan sa isang baybaying bayan, mahal ni Valerie ang mainit na panahon, pagkuha ng litrato ng mga hayop sa kalikasan, at ang paglangoy o pagiging nasa tubig. Higit sa lahat, mahal niya ang pagmasdan ang pagsikat ng araw sa ibabaw ng dagat. Tuwing umaga, gumigising siya bago magbukang-liwayway upang masilayan ang tanawin ng tubig. Tinatayang kahit may maulap na panahon o siya’y naglalakbay, nakakapanood pa rin si Val ng mahigit tatlong daang pagsikat ng araw sa baybayin bawat taon. Hindi siya kailanman nagsawa sa panonood ng mga ito. Para sa kanya, may taglay na kagandahan at luwalhati ang pagsikat ng araw na ayaw niyang mapalampas. Sa Exodo 34, mababasa natin ang isang makapangyarihang tagpo kung saan bumaba si Moises mula sa Bundok ng Sinai matapos siyang makasama ng Diyos. Ang kanyang mukha ay literal na nagniningning, kumikislap dahil sa kaluwalhatiang naranasan niya sa presensya ng Panginoon, kaya’t natakot ang mga tao na lapitan siya (tal. 29–35). Ang itsura niya ay hayagang nagpapakita ng matinding epekto ng pakikipagtagpo sa Diyos. Ngunit sinabi ni apostol Pablo sa 2 Corinto 3:7–8 na may mas higit pang kaluwalhatian ngayon para sa mga mananampalataya. Ipinaliwanag niya na ang naranasan ni Moises—bagama’t kamangha-mangha—ay pansamantala lamang. Sa kabilang banda, ang paglilingkod na dala ni Jesus at ng Banal na Espiritu ay mas maluwalhati dahil ito ay nagdudulot ng katuwiran, kalayaan, at pagbabago (tal. 8–9). Parang sinasabi ni Pablo, Kung ganoon kaluwalhati ang lumang kasunduan, gaano pa kaya ang bago, na nagbibigay ng buhay na walang hanggan at tunay na pagbabago sa pamamagitan ng Espiritu? Ang bagong tipan ay hindi lang tungkol sa panlabas na pagbabago o mga ritwal. Ito ay tungkol sa panloob na pagbabago. Isang kaluwalhatiang hindi nawawala, kundi patuloy na lumalago. Sa talata 10, sinabi niyang ang kaluwalhatiang nararanasan natin ngayon ay higit pa sa nauna. Bilang mga mananampalataya, hindi lamang tayo tagamasid sa plano ng Diyos—tayo ay mga katuwang at kalahok dito. Ipinahayag ni Pablo ang isang napakagandang katotohanan sa talata 18: “Tayong lahat, na walang talukbong ang mukha, habang minamasdan ang kaluwalhatian ng Panginoon, ay unti-unting nababago upang maging katulad niya, mula sa isang antas ng kaluwalhatian patungo sa mas mataas pa, at ito’y mula sa Panginoon na siyang Espiritu.” Hindi tulad ni Moises na kailangang magtakip ng mukha, tayo ngayon ay may buong kalayaang tumingin sa kaluwalhatian ng Diyos. At habang ginagawa natin ito, tayo ay nababago—paunti-unti, araw-araw—upang maging kawangis ni Cristo. Ang pagbabagong ito ay hindi nakasalalay sa ating sariling pagsisikap o kagalingan. Hindi ito tungkol sa pagiging perpekto. Ang Banal na Espiritu ang siyang kumikilos sa atin. Ang tungkulin natin ay ang patuloy na pagtingin kay Jesus, ang pagninilay sa Kanyang kaluwalhatian. Tulad ng mga ulap sa pagsikat ng araw, hindi tayo ang pinagmumulan ng liwanag—tayo ay sumasalamin lamang. At habang tayo’y laging nasa presensya ng Diyos, mas nagiging malinaw at mas maliwanag ang ating pagnininingning sa Kanyang liwanag para sa mundo. Araw-araw, habang ibinubukas natin ang ating puso sa Kanya, tayo’y ginagawang bago. Tayo ay patuloy na nagliliwanag—hindi dahil sa ating sariling kakayahan, kundi dahil ang Espiritu ay tapat na kumikilos sa loob natin. Ito ang hiwaga ng plano ng Diyos: ang walang hanggang kaluwalhatian, na ibinabahagi Niya sa atin at nahahayag sa pamamagitan natin.

Higit Pa sa Tagumpay: Ang Buhay na Nakasentro sa Diyos

Sa huling kumpas ng referee, naging isang 2024 Olympian si wrestler Kennedy Blades. Pinagdikit niya ang kanyang mga palad, itinaas ang kanyang mga kamay at paningin sa langit, at pinuri ang Diyos. Tinanong siya ng isang reporter tungkol sa kanyang paglago sa nakaraang tatlong taon. Hindi man lang niya binanggit ang pisikal na pagsasanay bilang pangunahing dahilan. “Lalo lang talaga akong napalapit kay Jesus,” sabi niya. Ipinahayag niya si Cristo bilang Hari, ipinangaral na Siya ay muling darating, at hinikayat ang iba na maniwala sa Kanya. “Siya ’yon,” aniya. “Siya ang pangunahing dahilan kung bakit ko nagawa ang ganito kalaking bagay.” Sa iba pang panayam, matapat niyang ipinahayag na si Jesus ang lahat sa kanya, at Siya ang dahilan ng lahat ng mabubuting nangyari sa kanyang buhay. Ang matinding pananabik na mamuhay na nakasentro sa Diyos ay malinaw na nasasalamin sa taos-pusong pagpapahayag ni David sa Awit 63. Sa gitna ng ilang—pisikal man o espiritwal—nagsumamo si David sa kanyang Manlilikha. “Nauuhaw ako sa iyo,” wika niya, “ang buong pagkatao ko’y nananabik sa iyo” (tal. 1). Hindi ito basta panalangin lang—ito ay pag-amin ng kanyang matinding pangangailangan. Batid ni David na kung wala ang Diyos, wala siyang halaga. Hindi ito isang sandali lamang ng pananampalataya—ito ay ganap na pagsuko ng kanyang puso’t kaluluwa. Naranasan mismo ni David ang presensya ng Diyos. “Nakita” niya ang kadakilaan ng Panginoon at “namasdan” ang kapangyarihan at kaluwalhatian ng Diyos (tal. 2). Dahil dito, matapang niyang ipinahayag na ang tapat na pag-ibig ng Diyos ay “higit pa sa buhay” (tal. 3). Para kay David, ang mismong buhay ay hindi kasing halaga ng pag-ibig ng Diyos na hindi nagbabago. Sa talatang 7 at 8, makikita natin ang larawan ng matinding pagtitiwala at pagkapit: “Sapagkat ikaw ang aking katulong, ako’y aawit sa lilim ng iyong mga pakpak. Buong higpit akong kumakapit sa iyo; ang iyong kanang kamay ang umaalalay sa akin.” Hindi ito panalangin ng isang tao na lumalapit lamang kapag maginhawa ang buhay, kundi ng isang taong natutong ang Diyos lamang ang kanyang tanging kanlungan, maging sa oras ng pagsubok. Hindi lang kilala ni David ang Diyos—lubos siyang umaasa, kumakapit, at nakakatagpo ng kagalakan sa piling Niya kahit sa gitna ng hirap. Tulad ni David, tayo rin ay inaanyayahang mabuhay na may parehong pananabik at pananalig. Kapag si Jesus ang naging tunay na dahilan ng ating buhay—kapag Siya ang sentro, at hindi lang bahagi nito—nagsisimulang magliwanag ang ating buhay sa kakaibang paraan. Hindi na lang tayo nabubuhay para sa tagumpay, kaginhawahan, o papuri ng tao, kundi upang ipakita ang kaluwalhatian ng Diyos at akayin ang iba palapit sa Kanya. Sa mundong puno ng tukso, sakit, at pagkalito, ang pusong uhaw sa Diyos ay namumukod-tangi. Ito ay nagiging ilaw ng pag-asa, na nagtuturo sa iba kung paanong ang tunay na kagalakan at kapayapaan ay matatagpuan lamang sa buhay na nakaangkla kay Jesus. Kung paanong ang mga Awit ni David ay patuloy na nagbibigay inspirasyon sa maraming henerasyon, ganoon din ang ating pusong lubos na nakasuko sa Diyos—maipapahayag natin sa mundo na ang Diyos ay ang lahat-lahat, at Siya ang sapat na sapat.

Ang Walang Hanggang Kayamanan: Isang Kaloob na Hindi Kailangang Bilhin

Pumasok si Michael Sparks sa isang ukay-ukay at bumili ng souvenir na kopya ng Declaration of Independence ng Estados Unidos sa halagang $2.48. Kalaunan, habang masusing tinitingnan niya ang kopyang gawa sa pergamino, napansin niyang may kakaiba rito. Kaya’t ipinatingin niya ito sa mga eksperto, na nagsabing ito ay isa sa natitirang tatlumpu’t anim na kopya mula sa dalawang daang ipinag-utos ni John Quincy Adams noong 1820. Ibinenta ni Sparks ang bihirang kopya ng Declaration sa halagang $477,650! Bagaman kamangha-mangha ang pagkakabili ng kayamanang iyon sa napakaliit na halaga, may isang kayamanang walang katumbas at higit na mahalaga. Noong siya ay bata pa, natuklasan ni Dave ang isang kayamanang walang presyo, walang kapantay, at walang hanggan—at hindi ito nagkakahalaga kahit isang sentimo. Pero hindi niya ito nahanap sa isang ukay-ukay. Ipinahayag sa kanya ng kanyang mga magulang na may isang lalaking nagngangalang Jesus na bumili ng kaloob na ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng Kanyang buhay sa krus bilang sakripisyo para sa kanyang mga kasalanan. Sinabi rin nila na ang kaloob na ito ay tinatawag na kaligtasan. Ipinangako nito ang kayamanang tinatawag na masaganang “buhay . . . na ganap” dito sa mundo (Juan 10:10) at “buhay na walang hanggan . . . kay [Jesus] na Anak ng Diyos” (1 Juan 5:11). Tinanggap niya ang kaloob na ito sa pamamagitan ng pananampalataya. Talagang kamangha-mangha ang makahanap ng isang kayamanang makalupa, lalo na kung ito’y nakuha sa murang halaga—nakagugulat ito, nagbibigay-saya, at maaaring baguhin ang ating buhay sa praktikal na paraan. Ngunit gaano man ito kahalaga, hindi ito maihahambing sa mas dakilang kayamanang iniaalok ni Cristo. Ang kayamanang ito ay hindi nasusukat sa pera, ginto, o bihirang gamit—ito ay ang kaloob ng buhay na walang hanggan, umaapaw na pag-asa, at matatag na kapayapaan. Hindi tulad ng mga kayamanang makalupa na maaaring mawala, masira, o maglaho, ang kayamanang ito ay walang hanggan at perpekto. At ang pinakakahanga-hangang bahagi nito? Wala itong halaga para sa atin. Si Jesus ang nagbayad ng kabuuang halaga sa pamamagitan ng Kanyang sakripisyo sa krus. Ngayon, ang kayamanang ito ay iniaalok ng libre sa sinumang handang tumanggap nito. Hindi natin ito makakamtan sa pamamagitan ng mabubuting gawa o kayang bilhin gamit ang anumang bagay na mayroon tayo. Tinatanggap lamang natin ito sa pamamagitan ng pananampalataya—sa paniniwala sa pangalan ng Anak ng Diyos, si Jesu-Cristo (1 Juan 5:13). Sa paniniwalang ito, natatanggap natin ang katiyakan ng kaligtasan at ang pangako ng buhay na higit pa sa maiaalok ng mundong ito. Ito ang kayamanang tunay na dapat hanapin—isang kayamanang kayang baguhin hindi lamang ang ating kalagayan, kundi pati ang ating puso, kinabukasan, at walang hanggan.

Mula sa Banal na Tinig Hanggang sa Awit ni David: Pagdakila sa Diyos na Nagliligtas

Nang nagsimulang lumabo ang paningin ni Diana, siya ay nag-alala. Nahihirapan din siyang mag-isip at paulit-ulit na sinasabi ang mga bagay. Dahil sa mga sintomas na ito, pinaniwalaan ng mga doktor na hindi mata ang problema kundi may kinalaman sa kanyang utak. Natuklasan nilang may malaking tumor siya sa utak na kailangang tanggalin. Nag-aalala si Diana na baka makaapekto ang operasyon sa kanyang kakayahang kumanta—isang bagay na mahalaga sa kanya at ibinabahagi niya sa kanyang pamilya. Kaya't gumawa ng isang kahanga-hangang hakbang ang kanyang siruhano: pinanatili siyang gising habang isinasagawa ang operasyong walang sakit, at hiniling na kumanta siya habang ginagawa ito upang matiyak na hindi masisira ang bahaging iyon ng kanyang utak na may kinalaman sa pagkanta. Sa katunayan, nagtala pa sila ng isang duet habang nasa kalagitnaan ng operasyon. Tulad ni Diana, si Haring David—na sumulat ng maraming awit sa Bibliya—ay may malalim at taos-pusong pagmamahal sa pagkanta. Ang musika ay naging makapangyarihang paraan upang ipahayag niya ang laman ng kanyang puso sa Diyos. Sa panahon ng pagdadalamhati o tagumpay, si David ay umawit bilang pagsamba. Sa mga pagkakataong siya ay naligtas—lalo na nang iligtas siya ng Diyos mula sa kanyang mga kaaway—hindi niya inangkin ang tagumpay para sa sarili. Sa halip, buong pagpapakumbaba niyang kinilala na ang Diyos ang nagbigay sa kanya ng kalayaan, at sinabi niyang ang Panginoon ang “nagpalaya sa akin mula sa aking mga kaaway” (2 Samuel 22:49). Ang kanyang deklarasyon ay hindi lamang pribadong panalangin—isa itong pampublikong pagpupuri. Ang tugon ni David sa kabutihan ng Diyos ay puno ng kagalakan at tapang: “Pupurihin kita, Panginoon, sa gitna ng mga bansa; aawitin ko ang papuri sa iyong pangalan” (talata 50). Hindi niya ikinubli ang kanyang pagsamba sa isang templo o tahimik na lugar—nais niyang iparinig ito sa buong mundo. Ang kanyang puso ay nag-uumapaw sa pasasalamat, at ginamit niya ang kanyang tinig upang dakilain ang Diyos na nagligtas sa kanya. Hanggang ngayon, ang Diyos ay patuloy na kumikilos—gumagabay, nagpapagaling, nagpoprotekta, at nagliligtas sa mga tao. Maaaring hindi natin kinakaharap ang mga tunay na hukbo, pero lahat tayo ay may iisang kaaway: ang kasalanan. Isa itong sakit na nagpapabigat sa bawat puso, ngunit sa Kanyang habag, iniaalok ng Diyos ang kalayaan sa pamamagitan ng buhay, kamatayan, at muling pagkabuhay ni Jesu-Cristo. Gaya ni David na umawit bilang tugon sa katapatan ng Diyos, tayo rin ay iniimbitahang itaas ang ating mga tinig sa papuri. Nawa’y huwag hayaang mapatahimik ang ating pagsamba dahil sa takot, panghihina, o pagkaabala. Sa halip, tulad ni David, nawa’y italaga natin ang ating mga puso sa walang tigil na pagpupuri sa Diyos—para sa bawat pagliligtas, bawat kasagutang panalangin, at bawat patunay ng Kanyang pag-ibig. Nawa’y maging patotoo ang ating mga awitin, na sumisigaw ng Kanyang kabutihan at nagpapaalala sa iba na ang Diyos ay patuloy na kumikilos sa makapangyarihan at personal na paraan.

Handa sa Lahat ng Oras: Ang Kahalagahan ng Espiritwal na Paghahanda

May nakagawiang ginagawa ang lola ni Katara tuwing Sabado ng gabi. Bago siya matulog, inihahanda na niya ang lahat ng kanyang isusuot—kasama na ang sapatos na balak niyang gamitin sa pagdalo ng simbahan kinabukasan. Palagi siyang uma-attend sa unang misa at nais niyang maging handa para makabangon at umalis agad kinabukasan nang walang abala. Ngunit isang Sabado ng gabi, bigla siyang naospital. Makalipas ang ilang sandali, tinawag na ni Jesus ang kanyang pangalan, at siya ay pumanaw. Nang bumalik ang lolo ni Katara mula sa ospital, nadatnan niyang maayos na nakaayos pa rin ang mga damit ng kanyang asawa. Handa siyang magsimba—at handa rin siyang humarap sa kanyang Diyos. Ang ritwal ng lola ni Katara ay nagpapaalala sa kanya ng karunungan ng mga dalagang matalino sa talinghaga sa Mateo 25. Sa kwentong iyon, tinuruan ni Cristo ang Kanyang mga alagad na maging handa sa Kanyang pagbabalik: “Kaya’t magbantay kayo,” aniya. Walang sinuman ang nakakaalam ng “araw o oras” ng Kanyang pagdating (talata 13), kaya’t marunong para sa atin na maging laging handa. Kung maghihintay tayo hanggang sa huling sandali para maghanda, baka matulad tayo sa mga “dalagang mangmang” (talata 3). Naubusan sila ng langis dahil hindi sila naghanda nang maayos, at nang sandaling umalis sila upang bumili ng langis para sa kanilang mga ilawan, dumating ang lalaking ikakasal. Maaaring hindi natin kailangang ihanda ang ating mga damit gaya ng ginagawa ni lola, ngunit ang diwa sa likod ng kanyang simpleng ritwal tuwing Sabado ng gabi ay nagsasabi ng malalim na kahulugan. Hindi lamang ito tungkol sa pagiging organisado o maagap—kundi tungkol ito sa pagiging handa sa espiritwal. Ipinakita ng kanyang mga kilos ang kanyang malalim na paggalang sa pagsamba at ang kanyang patuloy na paghahanda na makipagtagpo sa Diyos, maging sa simbahan o sa buhay na walang hanggan. Ang kanyang tahimik na disiplina ay nagpapakita na ang paghahanda ay hindi lamang pisikal kundi isang uri ng pag-iisip at puso—isang pag-iisip na kinikilala ang kahalagahan ng pagbibigay-papuri sa Diyos gamit ang ating oras, presensya, at debosyon. Siya ay namuhay nang may layunin, at dahil dito ay nag-iwan siya ng isang makapangyarihang halimbawa ng pananampalataya na isinasabuhay. Nawa’y matuto tayo mula sa kanyang karunungan at taglayin din natin ang ganitong uri ng kahandaan sa ating sariling mga puso—hindi lamang sa araw-araw na pagkakataon upang paglingkuran si Jesus at sundan ang Kanyang pangunguna, kundi maging sa Kanyang muling pagbabalik. Ang buhay ay puno ng abala, at madaling makalimot sa mga bagay na may panghabambuhay na kahalagahan. Ngunit ang buhay ni lola ay paalala na mamuhay tayo nang may layunin, nang may kahandaan, at nakatuon ang ating mga mata sa Kanya na muling darating. Paglingkuran nawa natin si Jesus nang tapat, na may pusong mapagbantay, upang anumang oras Niya tayo tawagin, tayo ay handa—hindi lamang sa panlabas na pananamit, kundi sa pananampalataya, pagsunod, at pag-ibig.

Ang Di-Inaasahang Epekto ng Ating mga Pasya

Noong 1890, nagpasya ang isang amateur na ornithologist na si Eugene Schieffelin na magpakawala ng animnapung European starling sa Central Park ng New York City. Bagama’t posibleng may iba pang pagtatangkang ipakilala ang mga ibong ito, ang pagpapakawala ni Schieffelin ang naging unang matagumpay at dokumentadong pagpaparami ng mga ito. Sa kasalukuyan, tinatayang may humigit-kumulang walumpu’t limang milyong starling na lumilipad sa buong kontinente. Sa kasamaang-palad, ang mga starling ay itinuturing na invasive species — itinataboy nila ang mga katutubong ibon, nagdadala ng sakit sa mga baka, at nagdudulot ng tinatayang $800 milyon na pinsala bawat taon. Hindi kailanman naisip ni Schieffelin ang laki ng pinsalang maidudulot ng kanyang desisyon. Ang mga pagpili natin ay maaaring magdala ng malawak at pangmatagalang kahihinatnan—higit pa sa ating inaakala sa kasalukuyan. Sa Halamanan ng Eden, binigyan ng malinaw na tagubilin ng Diyos sina Adan at Eva. May malawak silang kalayaan, kasaganaan, at kapayapaan, na may isang hangganan lamang: huwag kainin ang bunga mula sa punong nasa gitna ng halamanan. Ang utos ng Diyos ay hindi upang ipagkait sa kanila ang mabuti, kundi upang ingatan sila at panatilihin ang kaayusan ng sangnilikha. Ngunit nang tuksuhin ng ahas si Eva, pinili niyang kumain ng bunga—isang pagpiling tila walang masama sa paningin. Kumain siya, at pinakain din si Adan, na siya ring sumuway sa utos ng Diyos. Ang simpleng pagsuway na iyon ang naging simula ng kasalanan, sakit, at pagkawasak para sa buong sangkatauhan. Hanggang ngayon, dama natin ang epekto ng kanilang pasya—sa pamamagitan ng pagdurusa, pagkakahiwalay sa Diyos, at kamatayan. Pinaaalalahanan tayo ng kanilang kuwento kung gaano kapangyarihan ang taglay ng ating mga desisyon. Kahit tayo ay binabalaan o ginagabayan, maaari pa rin tayong malinlang ng mga kasinungalingang kaakit-akit sa sandaling iyon. Tuwing tumatalikod tayo sa tinig ng Diyos at umaasa lamang sa ating pansariling pagnanasa o pang-unawa, inilalagay natin ang ating sarili sa panganib. Maaaring tila maliit o personal ang ating pagpili, ngunit maaari itong magbunga ng malawak na epekto—hindi lamang sa atin, kundi pati sa iba. Ngunit ang mabuting balita ay may pagkakataon din tayong pumili ng buhay. Kapag lumalakad tayo sa karunungan ng Diyos, sumusunod sa Kanyang Salita, at hinahanap ang Kanyang gabay, tayo ay patungo sa pag-asa, kapayapaan, at layunin. Ang mga daan ng Diyos ay patungo sa kagalingan at kapunuan, hindi sa kapahamakan. Mahalaga ang bawat pasya—kaya nawa’y pumili tayo nang may karunungan, kababaang-loob, at pananampalataya, dahil ang pagsunod sa Diyos ang pintuan tungo sa tunay na kagalakan at walang hanggang pagpapala.

Pag-asa sa Gitna ng Kawalang-Pag-asa

Noong 2011, si Karey Packard at ang kanyang anak na babae ay nag-iimpake ng mga kahon para sa kanilang paglipat sa bagong tahanan. Bigla na lamang bumagsak si Karey at tumigil ang pagtibok ng kanyang puso. Na-revive siya ng mga doktor, ngunit lumala ang kanyang kalagayan sa magdamag. Sinabihan ang kanyang asawa, si Craig, na tawagan ang kanilang pamilya upang magpaalam. Sila'y nanalangin ng tinawag ni Craig na “isang panalangin ng matinding paghingi ng tulong.” Gaano na nga ba kadalas tayong nanalangin ng isang desperadong panalangin sa gitna ng krisis—sa mga panahong tila wala nang pag-asa at lahat ng daan ay tila nagsara? Marami sa atin ang nakaranas nito, tahimik o umiiyak na humihingi ng tulong sa Diyos sa gitna ng takot at kawalang-katiyakan. Ang ganitong klaseng panalangin ay hindi bago. Sina Maria at Marta, malalapit na kaibigan ni Jesus, ay dumaan din sa ganitong karanasan ng matinding dalamhati. Nang magkasakit nang malubha ang kanilang mahal na kapatid na si Lazaro, agad silang nagpadala ng mensahe kay Jesus: “Panginoon, ang mahal Ninyo ay may sakit” (Juan 11:3). Ngunit hindi agad dumating si Jesus, at nang makarating Siya, apat na araw nang patay si Lazaro. Sa sakit ng loob at lungkot, sinabi ni Marta kay Jesus, “Kung narito po sana Kayo, hindi sana namatay ang aking kapatid” (talata 21). Naniniwala siyang kaya ni Jesus pagalingin ang may sakit, pero hindi niya naisip na may kapangyarihan Siyang magtagumpay sa kamatayan. Ngunit ipinakita ni Jesus ang isang kahanga-hangang himala—binuhay Niya muli si Lazaro. Hindi lamang ito dahil sa habag Niya sa magkapatid, kundi para ipakita kung sino Siya: ang Muling Pagkabuhay at ang Buhay. Isang paunang sulyap ito sa Kanyang sariling muling pagkabuhay. Gaya ni Marta, ang pamilya ni Karey Packard ay nagdasal din ng isang desperadong panalangin. Bumagsak si Karey, at tumigil ang tibok ng kanyang puso—opisyal siyang itinuturing na wala na. Ngunit sa isang milagro, muling ibinalik siya ng Diyos sa buhay. Ang kanilang panalangin, tulad ng kay Marta, ay sigaw ng sakit at pag-asa. At tumugon ang Diyos—hindi lamang sa anyo ng kagalingan, kundi sa isang makapangyarihang paalala ng Kanyang presensya at layunin. Gayunpaman, mahalagang makita ang mas malalim na katotohanan. Hindi dahil desperado ang panalangin nina Maria, Marta, o ng pamilya ni Karey kaya sila nakatanggap ng himala. At hindi rin lahat ng desperadong panalangin ay nauuwi sa himalang ating inaasam. Hindi palaging naggagamot o bumubuhay ang Diyos, sapagkat ang Kanyang mga layunin ay mas malawak kaysa sa ating pang-unawa. Ngunit sa parehong kuwento, iisa ang hindi matitinag na katotohanan: si Jesus ang Muling Pagkabuhay at ang Buhay. Iniaalok Niya sa atin ang higit pa sa pansamantalang kagalingan—ang buhay na walang hanggan para sa lahat ng sumasampalataya sa Kanya. Kaya marahil, habang inaalala natin ang mga kuwentong ito, maaari nang magbago ang ating mga desperadong panalangin. Hindi man sila maging hindi kasing agarang, pero maaaring punuin ng higit na pagtitiwala. Hindi na uugong sa takot, kundi magmumula sa pananampalataya. Sapagkat kahit hindi natin matanggap ang himalang ating hinihingi, natatanggap pa rin natin si Jesus—at Siya'y sapat.

Ang Espiritu Santo: Ang Iyong Tunay na Patnubay sa Buhay

Tatlong kabataang lalaki na punô ng adrenaline ang naglakas-loob na galugarin ang malawak na ilalim ng lupa na konektado sa Mammoth Cave. Kasama nila si Uncle Frank, isang beteranong caver na pamilyar sa lugar. Alam niya ang mga bangin at delikadong bahagi, kaya’t palagi niyang tinatawag ang tatlo, “Dito, mga bata!” Ngunit patuloy pa rin silang lumalayo sa kanya. Pinahina ni Uncle Frank ang ilaw sa kanyang headlamp at nagpasyang manahimik. Di nagtagal, napansin ng mga binatilyo na nawawala na ang kanilang gabay. Sa takot, nagsisigaw sila ng kanyang pangalan—walang sagot. Sa wakas, nakita nilang muling umilaw ang headlamp ni Uncle Frank mula sa malayo. Agad silang nakaramdam ng ginhawa at kapayapaan! Ngayon, handa na silang sundan ang kanilang gabay. Ang totoong kuwentong ito ay maaaring ihambing sa isang talinghaga kung paano natin tinatrato ang kaloob na Banal na Espiritu. Ang mga liko o paglihis sa ating landas—mga distractions, tukso, o kahit mabubuting bagay na hinabol sa maling oras o paraan—ay maaaring maglayo sa atin mula sa tinig na may pagmamahal na tumatawag, “Sumunod ka sa Akin” (Mateo 16:24). Ang tinig na iyon ay mula kay Jesus, at ang Banal na Espiritu ang siyang naghahayag ng Kanyang patnubay sa atin. Ang Espiritu ay nananahan sa bawat mananampalataya (Gawa 2:38–39), patuloy na gumagabay, sumasaway, umaaliw, at nagpapaalala ng katotohanan ng Diyos. Ngunit kahit laging naroroon ang Banal na Espiritu, kaya natin Siyang balewalain. Maaaring malunod ang Kanyang tinig sa ingay ng mundo, o kaya’y piliin nating tahakin ang sarili nating daan. Kaya’t may babala si apostol Pablo: “Huwag ninyong patayin ang apoy ng Espiritu” (1 Tesalonica 5:19). Ang ibig sabihin ng “patayin” ay parang pag-apula ng apoy—pagbuhos ng tubig sa nagliliyab na apoy. Napapatay natin ang Espiritu sa pamamagitan ng pagtangging makinig, sa paglimot sa panalangin, o sa pamumuhay na inuuna ang takot at kayabangan. Ngunit hindi lang babala ang ibinigay ni Pablo—nagbigay rin siya ng malinaw na tagubilin: “Magalak kayong lagi, manalangin kayong walang patid, at magpasalamat kayo sa lahat ng pagkakataon” (talata 16–18). Ang mga ito ang nagpapanatiling bukas ang ating puso sa Banal na Espiritu. Sa ganitong paraan, napapalapit tayo sa ating tunay na Patnubay, “ang Diyos ng kapayapaan,” na siyang makapangingingatang panatiliing “walang kapintasan” tayo hanggang sa Kanyang pagbabalik (talata 23). At ang pinakamahalaga sa lahat, ipinaaalala ni Pablo na hindi natin ito nakakamtan sa sarili nating lakas. Hindi ang ating pagsisikap o pagiging perpekto ang batayan. Ang Diyos ang gumagawa. “Ang tumatawag sa inyo ay tapat, at Siya rin ang gagawa nito” (talata 24). Siya ang nagsimula ng mabuting gawa sa atin, at Siya rin ang tatapos nito. Ang tungkulin natin ay manatiling malapit, makinig, at sumunod.

Isang Pamana ng Pananampalataya

Noong isang pagtitipon ng pamilya maraming taon na ang nakalipas, ibinahagi ng ina ni Katara ang ilang salitang isinulat niya. Pinarangalan niya ang kanyang lola—isang babaeng hindi niya kailanman nakilala ngunit madalas niyang naririnig na pinag-uusapan. Isinulat ng ina ni Katara na naaalala niyang si Mama Susan ay bumabangon “bago magbukang-liwayway” upang ipanalangin ang kanyang buong tahanan. Isang natatanging alaala ito na malalim ang naging epekto sa buhay ng kanyang ina—isang alaala na kanyang pinanghahawakan hanggang ngayon, kahit hindi niya kailanman nakilala ang kanyang dakilang lola. Ang magandang paglalarawang ito ay nagpapaalala sa akin ng babaeng inilarawan sa Kawikaan 31—isang larawan ng lakas, karunungan, at walang sawang pag-aalaga. Hindi lamang siya tagapag-alaga ng tahanan; isa rin siyang tagapangasiwa, tagapagtustos, at isang babaeng may malalim na pananampalataya. Ayon sa Kawikaan 31:15, siya ay bumabangon “habang madilim pa” upang simulan ang kanyang araw, iniisip na agad kung paano matutugunan ang pangangailangan ng kanyang pamilya. Malawak ang kanyang mga gawain—hindi lamang pagluluto o pag-aayos ng bahay. Bumibili siya ng lupa, nagtatanim ng ubasan, nakikipagkalakalan, at gumagawa ng mga kasuotan—lahat ng ito ay ginagawa niya upang mapangalagaan ang kanyang mga mahal sa buhay. At higit pa roon, iniabot niya ang kanyang malasakit at kasipagan sa mga mahihirap at nangangailangan (tal. 20). Ang kanyang halimbawa ay sumasalamin sa buhay na may karunungan, serbisyo, at matapat na pananampalataya. At ang diwa ng ganitong uri ng babae ay nakita rin sa tulad ng kanyang dakilang lola, na isinilang noong 1800s. Hindi naging madali ang buhay noong kanyang panahon. Wala pang mga makabagong gamit o teknolohiya, kaya ang bawat gawain ay nangangailangan ng higit na lakas, oras, at tiyaga. Gayon pa man, tulad ng babae sa Kawikaan, maaga rin siyang bumabangon—bago pa sumikat ang araw—at tahimik na nananalangin para sa kanyang pamilya at tahanan. Ang mga panalanging iyon, na binubulong sa katahimikan ng madaling araw at paulit-ulit sa gitna ng abalang araw, ang naging lihim niyang lakas. Tulad ng babae sa Kawikaan 31, siya'y umaasa sa Diyos upang maisakatuparan ang kanyang tungkulin. Ang kanyang pananampalataya ang naging gabay. Ang kanyang panalangin ang naging kapayapaan. At kahit hindi man napansin ng mundo ang lahat ng kanyang ginawa, ito’y nag-iwan ng matibay na bakas sa mga henerasyong sumunod—kabilang na si Katara. Sa bawat pagkaing inihain, bawat batang tinuruan, at bawat kabutihang ipinamalas, naroroon ang tahimik na alingawngaw ng babae sa Kawikaan 31—isang babaeng may takot sa Diyos at ang kanyang buhay ay nagpahayag ng pagmamahal sa pamamagitan ng tapat na paglilingkod.

Panalangin: Isang Gawa ng Pag-ibig at Katapatan

“Hindi ko alam kung nasaan na ako ngayon kung hindi ipinagdasal ng nanay ko,” kwento ni Rahim, kaibigan ni James. “Sa tingin ko, baka hindi na nga ako buhay ngayon.” Siya ay dating nalulong sa droga at nakulong dahil sa pagtutulak. Habang nagkakape sila isang araw, ibinahagi niya kung gaano kalaki ang naging epekto ng panalangin ng kanyang ina sa kanyang buhay. “Kahit na labis ko siyang binigo, hindi siya tumigil sa pagmamahal sa akin sa pamamagitan ng kanyang mga panalangin. Napasok ako sa matinding gulo, pero kung hindi siya nanalangin para sa akin, alam kong mas masahol pa sana ang nangyari.” Ang salaysay sa Lumang Tipan tungkol kay Samuel ay nagbibigay sa atin ng isang makapangyarihang halimbawa ng taong nanatiling tapat sa Diyos at sa kapwa sa pamamagitan ng patuloy na pananalangin. Noong araw na kinoronahan si Saul bilang hari sa Gilgal, labis na nabigo si propetang Samuel. Bagamat matapat niyang pinamunuan ang mga Israelita at ginabayan sila ayon sa karunungan ng Diyos, pinili pa rin ng mga tao na ilagay ang kanilang tiwala sa isang taong hari kaysa sa Panginoon. Ang kanilang kagustuhang magkaroon ng monarkiya ay palatandaan ng pagtalikod sa Diyos na siyang nagligtas at nagtaguyod sa kanila sa buong kasaysayan. Bilang pagpapakita ng Kanyang pagkadismaya, nagpadala ang Diyos ng isang di-karaniwang bagyo habang nagkakatipon ang mga tao—isang pangyayaring ikinatakot nila at nagpabukas sa kanilang mata sa pagkakamali nila (1 Samuel 12:16–18). Sa gitna ng takot at pagsisisi, nakiusap ang mga tao kay Samuel na ipanalangin sila. Maari sanang magalit si Samuel at tanggihan ang kanilang kahilingan, sapagkat hindi lamang siya ang kanilang tinanggihan kundi pati ang Diyos. Ngunit sa halip, ipinakita niya ang biyaya at kababaang-loob ng isang tunay na lingkod ng Diyos. Sinabi niya, “Malayo na sa akin na magkasala laban sa Panginoon sa pamamagitan ng hindi pananalangin para sa inyo” (talata 23). Ang tugon ni Samuel ay isang makapangyarihang paalala na ang pananalangin para sa iba ay hindi lamang kabutihang-loob kundi isang gawa ng pagsunod at katapatan. Ipinapakita nito na inuuna natin ang Diyos sa ating mga puso at buhay. Kahit tayo’y masaktan o mabigo ng ibang tao, maaari pa rin natin silang mahalin sa pamamagitan ng panalangin. At kapag ginagawa natin ito, binubuksan natin ang pintuan para sa Diyos na kumilos sa paraang Siya lamang ang makakagawa. Ang panalangin ay hindi lamang tungkulin—ito’y isang pribilehiyo, isang paanyaya na masaksihan ang kapangyarihang nagpapabago na tanging Diyos lamang ang kayang ibigay. At ito’y isang bagay na ayaw nating makaligtaan.

Ang Patuloy na Pagbabago

Tirahan sa isang baybaying bayan, mahal ni Valerie ang mainit na panahon, pagkuha ng litrato ng mga hayop sa kalikasan, at ang paglangoy o pagiging nasa tubig. Higit sa lahat, mahal niya ang pagmasdan ang pagsikat ng araw sa ibabaw ng dagat. Tuwing umaga, gumigising siya bago magbukang-liwayway upang masilayan ang tanawin ng tubig. Tinatayang kahit may maulap na panahon o siya’y naglalakbay, nakakapanood pa rin si Val ng mahigit tatlong daang pagsikat ng araw sa baybayin bawat taon. Hindi siya kailanman nagsawa sa panonood ng mga ito. Para sa kanya, may taglay na kagandahan at luwalhati ang pagsikat ng araw na ayaw niyang mapalampas. Sa Exodo 34, mababasa natin ang isang makapangyarihang tagpo kung saan bumaba si Moises mula sa Bundok ng Sinai matapos siyang makasama ng Diyos. Ang kanyang mukha ay literal na nagniningning, kumikislap dahil sa kaluwalhatiang naranasan niya sa presensya ng Panginoon, kaya’t natakot ang mga tao na lapitan siya (tal. 29–35). Ang itsura niya ay hayagang nagpapakita ng matinding epekto ng pakikipagtagpo sa Diyos. Ngunit sinabi ni apostol Pablo sa 2 Corinto 3:7–8 na may mas higit pang kaluwalhatian ngayon para sa mga mananampalataya. Ipinaliwanag niya na ang naranasan ni Moises—bagama’t kamangha-mangha—ay pansamantala lamang. Sa kabilang banda, ang paglilingkod na dala ni Jesus at ng Banal na Espiritu ay mas maluwalhati dahil ito ay nagdudulot ng katuwiran, kalayaan, at pagbabago (tal. 8–9). Parang sinasabi ni Pablo, Kung ganoon kaluwalhati ang lumang kasunduan, gaano pa kaya ang bago, na nagbibigay ng buhay na walang hanggan at tunay na pagbabago sa pamamagitan ng Espiritu? Ang bagong tipan ay hindi lang tungkol sa panlabas na pagbabago o mga ritwal. Ito ay tungkol sa panloob na pagbabago. Isang kaluwalhatiang hindi nawawala, kundi patuloy na lumalago. Sa talata 10, sinabi niyang ang kaluwalhatiang nararanasan natin ngayon ay higit pa sa nauna. Bilang mga mananampalataya, hindi lamang tayo tagamasid sa plano ng Diyos—tayo ay mga katuwang at kalahok dito. Ipinahayag ni Pablo ang isang napakagandang katotohanan sa talata 18: “Tayong lahat, na walang talukbong ang mukha, habang minamasdan ang kaluwalhatian ng Panginoon, ay unti-unting nababago upang maging katulad niya, mula sa isang antas ng kaluwalhatian patungo sa mas mataas pa, at ito’y mula sa Panginoon na siyang Espiritu.” Hindi tulad ni Moises na kailangang magtakip ng mukha, tayo ngayon ay may buong kalayaang tumingin sa kaluwalhatian ng Diyos. At habang ginagawa natin ito, tayo ay nababago—paunti-unti, araw-araw—upang maging kawangis ni Cristo. Ang pagbabagong ito ay hindi nakasalalay sa ating sariling pagsisikap o kagalingan. Hindi ito tungkol sa pagiging perpekto. Ang Banal na Espiritu ang siyang kumikilos sa atin. Ang tungkulin natin ay ang patuloy na pagtingin kay Jesus, ang pagninilay sa Kanyang kaluwalhatian. Tulad ng mga ulap sa pagsikat ng araw, hindi tayo ang pinagmumulan ng liwanag—tayo ay sumasalamin lamang. At habang tayo’y laging nasa presensya ng Diyos, mas nagiging malinaw at mas maliwanag ang ating pagnininingning sa Kanyang liwanag para sa mundo. Araw-araw, habang ibinubukas natin ang ating puso sa Kanya, tayo’y ginagawang bago. Tayo ay patuloy na nagliliwanag—hindi dahil sa ating sariling kakayahan, kundi dahil ang Espiritu ay tapat na kumikilos sa loob natin. Ito ang hiwaga ng plano ng Diyos: ang walang hanggang kaluwalhatian, na ibinabahagi Niya sa atin at nahahayag sa pamamagitan natin.

Ang Puso na Ganap na Sumusuko sa Diyos

Sa huling kumpas ng referee, naging isang 2024 Olympian si wrestler Kennedy Blades. Pinagdikit niya ang kanyang mga palad, itinaas ang kanyang mga kamay at paningin sa langit, at pinuri ang Diyos. Tinanong siya ng isang reporter tungkol sa kanyang paglago sa nakaraang tatlong taon. Hindi man lang niya binanggit ang pisikal na pagsasanay bilang pangunahing dahilan. “Lalo lang talaga akong napalapit kay Jesus,” sabi niya. Ipinahayag niya si Cristo bilang Hari, ipinangaral na Siya ay muling darating, at hinikayat ang iba na maniwala sa Kanya. “Siya ’yon,” aniya. “Siya ang pangunahing dahilan kung bakit ko nagawa ang ganito kalaking bagay.” Sa iba pang panayam, matapat niyang ipinahayag na si Jesus ang lahat sa kanya, at Siya ang dahilan ng lahat ng mabubuting nangyari sa kanyang buhay. Ang matinding pananabik na mamuhay na nakasentro sa Diyos ay malinaw na nasasalamin sa taos-pusong pagpapahayag ni David sa Awit 63. Sa gitna ng ilang—pisikal man o espiritwal—nagsumamo si David sa kanyang Manlilikha. “Nauuhaw ako sa iyo,” wika niya, “ang buong pagkatao ko’y nananabik sa iyo” (tal. 1). Hindi ito basta panalangin lang—ito ay pag-amin ng kanyang matinding pangangailangan. Batid ni David na kung wala ang Diyos, wala siyang halaga. Hindi ito isang sandali lamang ng pananampalataya—ito ay ganap na pagsuko ng kanyang puso’t kaluluwa. Naranasan mismo ni David ang presensya ng Diyos. “Nakita” niya ang kadakilaan ng Panginoon at “namasdan” ang kapangyarihan at kaluwalhatian ng Diyos (tal. 2). Dahil dito, matapang niyang ipinahayag na ang tapat na pag-ibig ng Diyos ay “higit pa sa buhay” (tal. 3). Para kay David, ang mismong buhay ay hindi kasing halaga ng pag-ibig ng Diyos na hindi nagbabago. Sa talatang 7 at 8, makikita natin ang larawan ng matinding pagtitiwala at pagkapit: “Sapagkat ikaw ang aking katulong, ako’y aawit sa lilim ng iyong mga pakpak. Buong higpit akong kumakapit sa iyo; ang iyong kanang kamay ang umaalalay sa akin.” Hindi ito panalangin ng isang tao na lumalapit lamang kapag maginhawa ang buhay, kundi ng isang taong natutong ang Diyos lamang ang kanyang tanging kanlungan, maging sa oras ng pagsubok. Hindi lang kilala ni David ang Diyos—lubos siyang umaasa, kumakapit, at nakakatagpo ng kagalakan sa piling Niya kahit sa gitna ng hirap. Tulad ni David, tayo rin ay inaanyayahang mabuhay na may parehong pananabik at pananalig. Kapag si Jesus ang naging tunay na dahilan ng ating buhay—kapag Siya ang sentro, at hindi lang bahagi nito—nagsisimulang magliwanag ang ating buhay sa kakaibang paraan. Hindi na lang tayo nabubuhay para sa tagumpay, kaginhawahan, o papuri ng tao, kundi upang ipakita ang kaluwalhatian ng Diyos at akayin ang iba palapit sa Kanya. Sa mundong puno ng tukso, sakit, at pagkalito, ang pusong uhaw sa Diyos ay namumukod-tangi. Ito ay nagiging ilaw ng pag-asa, na nagtuturo sa iba kung paanong ang tunay na kagalakan at kapayapaan ay matatagpuan lamang sa buhay na nakaangkla kay Jesus. Kung paanong ang mga Awit ni David ay patuloy na nagbibigay inspirasyon sa maraming henerasyon, ganoon din ang ating pusong lubos na nakasuko sa Diyos—maipapahayag natin sa mundo na ang Diyos ay ang lahat-lahat, at Siya ang sapat na sapat.

Isang Kayamanang Walang Katumbas

Pumasok si Michael Sparks sa isang ukay-ukay at bumili ng souvenir na kopya ng Declaration of Independence ng Estados Unidos sa halagang $2.48. Kalaunan, habang masusing tinitingnan niya ang kopyang gawa sa pergamino, napansin niyang may kakaiba rito. Kaya’t ipinatingin niya ito sa mga eksperto, na nagsabing ito ay isa sa natitirang tatlumpu’t anim na kopya mula sa dalawang daang ipinag-utos ni John Quincy Adams noong 1820. Ibinenta ni Sparks ang bihirang kopya ng Declaration sa halagang $477,650! Bagaman kamangha-mangha ang pagkakabili ng kayamanang iyon sa napakaliit na halaga, may isang kayamanang walang katumbas at higit na mahalaga. Noong siya ay bata pa, natuklasan ni Dave ang isang kayamanang walang presyo, walang kapantay, at walang hanggan—at hindi ito nagkakahalaga kahit isang sentimo. Pero hindi niya ito nahanap sa isang ukay-ukay. Ipinahayag sa kanya ng kanyang mga magulang na may isang lalaking nagngangalang Jesus na bumili ng kaloob na ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng Kanyang buhay sa krus bilang sakripisyo para sa kanyang mga kasalanan. Sinabi rin nila na ang kaloob na ito ay tinatawag na kaligtasan. Ipinangako nito ang kayamanang tinatawag na masaganang “buhay . . . na ganap” dito sa mundo (Juan 10:10) at “buhay na walang hanggan . . . kay [Jesus] na Anak ng Diyos” (1 Juan 5:11). Tinanggap niya ang kaloob na ito sa pamamagitan ng pananampalataya. Talagang kamangha-mangha ang makahanap ng isang kayamanang makalupa, lalo na kung ito’y nakuha sa murang halaga—nakagugulat ito, nagbibigay-saya, at maaaring baguhin ang ating buhay sa praktikal na paraan. Ngunit gaano man ito kahalaga, hindi ito maihahambing sa mas dakilang kayamanang iniaalok ni Cristo. Ang kayamanang ito ay hindi nasusukat sa pera, ginto, o bihirang gamit—ito ay ang kaloob ng buhay na walang hanggan, umaapaw na pag-asa, at matatag na kapayapaan. Hindi tulad ng mga kayamanang makalupa na maaaring mawala, masira, o maglaho, ang kayamanang ito ay walang hanggan at perpekto. At ang pinakakahanga-hangang bahagi nito? Wala itong halaga para sa atin. Si Jesus ang nagbayad ng kabuuang halaga sa pamamagitan ng Kanyang sakripisyo sa krus. Ngayon, ang kayamanang ito ay iniaalok ng libre sa sinumang handang tumanggap nito. Hindi natin ito makakamtan sa pamamagitan ng mabubuting gawa o kayang bilhin gamit ang anumang bagay na mayroon tayo. Tinatanggap lamang natin ito sa pamamagitan ng pananampalataya—sa paniniwala sa pangalan ng Anak ng Diyos, si Jesu-Cristo (1 Juan 5:13). Sa paniniwalang ito, natatanggap natin ang katiyakan ng kaligtasan at ang pangako ng buhay na higit pa sa maiaalok ng mundong ito. Ito ang kayamanang tunay na dapat hanapin—isang kayamanang kayang baguhin hindi lamang ang ating kalagayan, kundi pati ang ating puso, kinabukasan, at walang hanggan.

Musika ng Pasasalamat

Nang nagsimulang lumabo ang paningin ni Diana, siya ay nag-alala. Nahihirapan din siyang mag-isip at paulit-ulit na sinasabi ang mga bagay. Dahil sa mga sintomas na ito, pinaniwalaan ng mga doktor na hindi mata ang problema kundi may kinalaman sa kanyang utak. Natuklasan nilang may malaking tumor siya sa utak na kailangang tanggalin. Nag-aalala si Diana na baka makaapekto ang operasyon sa kanyang kakayahang kumanta—isang bagay na mahalaga sa kanya at ibinabahagi niya sa kanyang pamilya. Kaya't gumawa ng isang kahanga-hangang hakbang ang kanyang siruhano: pinanatili siyang gising habang isinasagawa ang operasyong walang sakit, at hiniling na kumanta siya habang ginagawa ito upang matiyak na hindi masisira ang bahaging iyon ng kanyang utak na may kinalaman sa pagkanta. Sa katunayan, nagtala pa sila ng isang duet habang nasa kalagitnaan ng operasyon. Tulad ni Diana, si Haring David—na sumulat ng maraming awit sa Bibliya—ay may malalim at taos-pusong pagmamahal sa pagkanta. Ang musika ay naging makapangyarihang paraan upang ipahayag niya ang laman ng kanyang puso sa Diyos. Sa panahon ng pagdadalamhati o tagumpay, si David ay umawit bilang pagsamba. Sa mga pagkakataong siya ay naligtas—lalo na nang iligtas siya ng Diyos mula sa kanyang mga kaaway—hindi niya inangkin ang tagumpay para sa sarili. Sa halip, buong pagpapakumbaba niyang kinilala na ang Diyos ang nagbigay sa kanya ng kalayaan, at sinabi niyang ang Panginoon ang “nagpalaya sa akin mula sa aking mga kaaway” (2 Samuel 22:49). Ang kanyang deklarasyon ay hindi lamang pribadong panalangin—isa itong pampublikong pagpupuri. Ang tugon ni David sa kabutihan ng Diyos ay puno ng kagalakan at tapang: “Pupurihin kita, Panginoon, sa gitna ng mga bansa; aawitin ko ang papuri sa iyong pangalan” (talata 50). Hindi niya ikinubli ang kanyang pagsamba sa isang templo o tahimik na lugar—nais niyang iparinig ito sa buong mundo. Ang kanyang puso ay nag-uumapaw sa pasasalamat, at ginamit niya ang kanyang tinig upang dakilain ang Diyos na nagligtas sa kanya. Hanggang ngayon, ang Diyos ay patuloy na kumikilos—gumagabay, nagpapagaling, nagpoprotekta, at nagliligtas sa mga tao. Maaaring hindi natin kinakaharap ang mga tunay na hukbo, pero lahat tayo ay may iisang kaaway: ang kasalanan. Isa itong sakit na nagpapabigat sa bawat puso, ngunit sa Kanyang habag, iniaalok ng Diyos ang kalayaan sa pamamagitan ng buhay, kamatayan, at muling pagkabuhay ni Jesu-Cristo. Gaya ni David na umawit bilang tugon sa katapatan ng Diyos, tayo rin ay iniimbitahang itaas ang ating mga tinig sa papuri. Nawa’y huwag hayaang mapatahimik ang ating pagsamba dahil sa takot, panghihina, o pagkaabala. Sa halip, tulad ni David, nawa’y italaga natin ang ating mga puso sa walang tigil na pagpupuri sa Diyos—para sa bawat pagliligtas, bawat kasagutang panalangin, at bawat patunay ng Kanyang pag-ibig. Nawa’y maging patotoo ang ating mga awitin, na sumisigaw ng Kanyang kabutihan at nagpapaalala sa iba na ang Diyos ay patuloy na kumikilos sa makapangyarihan at personal na paraan.

Pagkaantala na May Layunin

Nahuli si Manuel sa pagpunta sa simbahan at naipit pa siya sa isang pulang ilaw. Habang mainip siyang naghihintay, napansin ng kanyang anak na babae ang isang drayber na may sirang gulong at sinusubukang ayusin ito. “Daddy, magaling kang magpalit ng gulong,” sabi ng bata. “Dapat tulungan mo siya.” Alam ni Manuel na mas lalo pa siyang mahuhuli, pero naramdaman niyang ito ay isang pagkakataong mula sa Diyos. Huminto siya upang tumulong, at inimbitahan pa ang drayber na sumama sa simbahan. Sa Gawa 16, naranasan nina Pablo at Silas ang isang malaking pagkaantala sa kanilang ministeryo—isang pangyayaring sa unang tingin ay tila istorbo lamang, ngunit kalaunan ay naging isang banal na pagkakataon. Habang sila'y patuloy na nangangaral ng Mabuting Balita, isang aliping babae na inaalihan ng masamang espiritu ang sumunod sa kanila. Araw-araw ay sumisigaw ito ng malakas, nagdudulot ng di kanais-nais na atensyon (tal. 17). Sa simula'y matiisin si Pablo, ngunit kalauna’y nayanig ang kanyang loob—hindi lang dahil sa ingay kundi dahil nakita niyang alipin ang babae, espiritwal at pisikal. Sa habag at kapangyarihan ni Cristo, hinarap niya ang espiritu at inutusan ito, “Sa pangalan ni Jesu-Cristo, iniuutos ko sa iyo, lumabas ka sa kanya!” (tal. 18). Hindi lamang ito simpleng pagpapalayas ng demonyo, kundi isang mahalagang desisyon na maglingkod kahit ito'y magdulot ng gulo. Sa halip na maparangalan o mapagaan ang buhay nina Pablo at Silas, sila’y napahamak. Nagalit ang mga amo ng babae dahil nawalan sila ng pagkakakitaan. Dahil dito, sinunggaban nila sina Pablo at Silas at kinaladkad papunta sa mga opisyal upang harapin ang mga awtoridad (tal. 19). Sila’y pinaratangan, binugbog nang matindi, at ibinilanggo nang walang makatarungang paglilitis (tal. 22–24). Ipinaaalala sa atin ng tagpong ito na ang paglilingkod kay Cristo ay may kapalit. Malinaw ang sinabi ni Jesus: “Ang hindi nagpapasan ng kanyang krus at hindi sumusunod sa akin ay hindi karapat-dapat sa akin” (Mateo 10:38). Ang buhay-Kristiyano ay hindi palaging maginhawa. Darating ang mga sagabal, pag-uusig, at maging ang pagdurusa. Ngunit sa mga ganitong sandali—mga hindi inaasahang pangyayari—tayo ay binibigyan ng pagkakataong ipakita ang pagmamahal, katapangan, at pagsunod kay Cristo. Ang tanong ay hindi kung kailan tayo maaabala, kundi paano tayo tutugon kapag ito’y dumating. Makikita ba natin ito bilang pasanin, o bilang pagkakataon upang ipahayag ang pagmamahal at kapangyarihan ng Diyos? Pipiliin ba natin ang kaginhawaan, o si Cristo? Ipinapakita nina Pablo at Silas na ang pagsunod sa Diyos ay may kabayaran—ngunit ipinakita rin nila ang kagalakan na sumusunod sa tapat na paglilingkod. Kalaunan sa kulungan ding iyon, ang kanilang pagsamba ay nagbunga ng himala: nabuksan hindi lang ang pisikal na mga selda, kundi maging ang puso ng tagapagbantay ng bilangguan at ng kanyang buong sambahayan, na tinanggap si Jesus (Gawa 16:25–34). Kayang gamitin ng Diyos kahit ang ating pinakamasakit na pagkaantala para sa Kanyang kaluwalhatian. Kaya ang hamon ay ito: Kapag dumating ang hindi inaasahan, ituturing mo ba itong abala, o paanyaya ng Diyos upang maglingkod?

Ang Tunay na Pinagmumulan ng Tagumpay

 Daan-daang panauhin ang pumuno sa isang ginintuang bulwagan upang ipagdiwang ang ikalimampung anibersaryo ng isang nonprofit na organisasyon at parangalan ang mga taong naging bahagi ng tagumpay nito, lalo na yaong mga naging kasali sa loob ng maraming dekada. Isinalaysay ng isang founding member, na may pasasalamat, kung paanong kahit na libu-libong oras ng volunteer work at milyong-milyong dolyar mula sa mga grant ang naibigay, hindi pa rin sila magtatagumpay kung wala ang Diyos. Paulit-ulit niyang binigyang-diin na ang pag-usbong ng organisasyon ay hindi lamang dahil sa pagsisikap ng tao—bagamat napakarami rin nito—kundi dahil sa pagtustos at pagkalinga ng Diyos.

Naunawaan ni Daniel ang kahalagahan ng pagbibigay ng papuri sa tunay na pinagmumulan ng lahat ng mabubuting bagay—lalo na pagdating sa mga kagila-gilalas na pangyayari sa buhay. Nang nagkaroon si Haring Nebuchadnezzar ng isang nakakabagabag na panaginip na hindi maipaliwanag at ni hindi rin maalala ng kanyang mga salamangkero, pantas, at tagapayo, siya ay nagalit at nawalan ng pag-asa. Ang kanyang hinihingi—na masabi sa kanya kung ano ang kanyang napanaginipan at ang kahulugan nito—ay imposible para sa tao. Mismong mga pantas ng Babilonia ang umamin na walang sinumang makagagawa nito maliban na lamang kung mayroong makalangit na kapangyarihan (Daniel 2:10–11).

Ngunit si Daniel, isang binatang may pananampalataya at tapang, ay hindi natakot. Kinikilala niyang may hangganan ang karunungan ng tao, ngunit ang Diyos na kanyang pinaglilingkuran ay makapangyarihan at nakakaalam ng lahat ng bagay. Malinaw niyang sinabi sa hari na walang sinumang tao—maging pantas, mangkukulam, salamangkero, o manghuhula—ang makakagawa ng hinihingi nito. Ngunit idineklara niya, “Ngunit may isang Diyos sa langit na naghahayag ng mga hiwaga” (Daniel 2:27–28). Sa pananampalataya at pag-asa, nanalangin si Daniel at humiling ng tulong sa Diyos upang maipahayag ang panaginip at ang kahulugan nito.

Nang sinagot ng Diyos ang panalangin ni Daniel at ipinahayag sa kanya ang panaginip, ang kanyang tugon ay hindi pagyayabang kundi malalim na kababaang-loob at papuri. Hindi niya inangkin ang kaalaman na parang galing sa kanyang sariling katalinuhan o kakayahan. Sa halip, tahasan niyang sinabi na ang karunungan ay nagmula lamang sa Diyos (Daniel 2:30, 45). Mabilis niyang inalis ang atensyon mula sa kanyang sarili at ibinaling ito sa tunay na karapat-dapat sa papuri.

Ang kuwentong ito ay makapangyarihang paalala na bagamat natural lamang na ipagdiwang ang ating mga tagumpay, talento, at magandang kinalabasan, dapat nating alalahanin kung saan ito tunay na nagmula. Ang bawat mabuting biyaya, tagumpay, talento, o sagot sa panalangin ay mula sa Diyos. Kung ito man ay solusyon sa problema, isang malikhaing ideya, o isang di-inaasahang oportunidad, nararapat lamang na magdiwang—ngunit higit sa lahat, ibalik natin ang papuri sa Diyos na siyang pinagmumulan ng lahat. Tulad ni Daniel, tinatawag tayong maging tapat na katiwala ng mga biyaya habang itinuturo ang iba sa kadakilaan ng ating Diyos.